* افزایش احساسات ضدآمریکایی در سراسر جهان

استفاده روزافزون نیروهای تحت فرماندهی وی از هواپیماهای بدون سرنشین “پریدیتر” (یغماگر) برای حمله موشکی افغانستان، پاکستان، یمن، سومالی و کشورهای دیگر جو جهان را به سم “تروریسم” آلوده کرده است، به طوری که حداقل هر هفته شاهد شماری از این حملات موشکی علیه مردم کشورهای مختلف هستیم. احساسات ضدآمریکایی شدیدی در سراسر جهان شکل گرفته است که یکی از دلایل اصلی‌اش افزایش میزان کشته‌شدگان غیرنظامی است.گفته می‌شود که اوباما هر هفته خودش اعلام می‌کند که کدام‌یک از مظنونین تروریستی باید مورد هدف قرار بگیرد، مثل این که دارد در مورد تحریم یک سری فعالیت‌های خیلی مشکوک و غیرقانونی در حوزه اداری تصمیم اتخاذ می‌کند.سئله نگران‌کننده‌تر کارشکنی خودسرانه و تعمدی وی در قبال دو اقدام مهم دیپلماتیک بوده است؛ یکی از این اقدامات از سوی “کاترین اشتون” رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، طراحی شده است و دیگری از سوی “کوفی عنان”. “اشتون” در رأس هیئتی بلندپایه از “گروه ۵+۱″ در حال مذاکره با ایران است تا در مورد برنامه هسته‌ای این کشور به نتیجه “برد-برد” برسند، از آن سوی، “کوفی عنان” در تلاش است تا راهی بیابد که طرفین درگیر در سوریه را به پای میز مذاکره بیاورد و به بحران خونین این کشور پایان دهد؛ به نظر می‌رسد که در این بین اوباما تلاش دارد تا هر دوی این اقدامات شکست بخورند.ادامه…..

* ایران حق دارد یا نه؟

“اشتون” پس از توافق با “سعید جلیلی”، مذاکره‌کننده ارشد ایران در امور انرژی هسته‌ای، بر سر مسائل اصلی، موفق شد که در ۱۴ آوریل سال جاری مذاکرات صلح را با حضور اعضای گروه ۵+۱ در استامبول ترکیه برگزار کند. وی در زمان برگزاری مذاکرات متعهد شد که “اصل اول” گفتگوها مفاد “پیمان عدم گسترش تسلیحات هسته‌ای”(NPT) خواهد بود، بنابراین به صورت غیرمستقیم عنوان کرد که ایران به عنوان یکی از کشورهای عضو این پیمان، حق دارد که غنی کردن اورانیم را تا ۳٫۵ درصد ادامه دهد و از آن برای فراهم آوردن سوخت برای نیروگاه‌های برق و سایر اهداف صلح‌آمیز خود استفاده کند.

* کم‌کم تحریم‌ها علیه ایران برداشته می‌شوند

وی همچنین اظهار کرد که اصول اولیه مذاکرات “با رویکرد گام‌به‌گام و دوسویه پیش خواهد رفت”، با این اوصاف، کاملا مشخص است که اگر ایران غنی‌سازی اورانیوم ۲۰ درصد را کنار بگذارد و شواهد روشن و کافی برای صرفنظر کردن از ساخت سلاح هسته‌ای داشته باشد، به صورت تدریجی تحریم‌ها علیه این کشور برداشته می‌شوند. ایران به این رویکرد پاسخ مثبتی داد و در نتیجه مذاکرات شروع خوبی داشت.

* نشست بغداد به اندازه نشست استامبول مفید نبود

در نشست بعدی که در ۲۳ ماه می در بغداد برگزار شد، اما روند گفتگوها دچار وقفه‌ای محسوس شد. به غیر از مشخص کردن زمان و مکان بعدی برای مذاکرات (۱۸-۱۹ ژوئن در مسکو)، در روند مذاکرات هیچ پیشرفتی حاصل نشد. امیدها خیلی زود به نامیدی بدل شد، چرا که اوباما موضع آمریکا را سخت و سخت‌تر کرده بود.

* تشویقی در کار نبود

در این بین، نه حقی برای ایران قائل نشدند تا این کشور بتواند غنی‌سازی اورانیوم را با درجه پائین‌تر انجام دهد (البته خود گروه ۵+۱ از به میان کشیدن این بحث سر باز زد) و نه از برداشتن تحریمات صحبت کردند. حتی در مقابل، این کشور را با موج جدیدی از تحریمات مواجه کردند؛ این تحریمات شدید از اول جولای سال جاری اعمال خواهد شد. تنها نکته مثبت این مذاکرات آن بود که قرار شد ایران در مقابل دریافت قطعه‌های یدکی هواپیمای مسافربری پیشنهاد توقف غنی‌سازی اورانیوم را در نظر بگیرد. در واقع، از ایران خواسته شد که در مقابل دریافت یک دوزاری، برگ برنده خود را تقدیم کند و تعجبی هم ندارد که ایران چنین پیشنهادی را توهین‌آمیز می‌داند.

* قضاوت نادرست اوباما در مورد ایران

به نظر می‌رسد اوباما متقاعد شده بود که اگر فشارها بیشتر و بیشتر باشد ایران بالاخره تسلیم خواسته‌های آمریکا می‌شود. این حرکت یک اشتباه بزرگ در قضاوت بود. نه تنها تسلیمی در کار نبود، بلکه ایران به دنبال یافتن راه حلی است که به وضعیت “برد-برد” برسد، بنابراین انتظار نمی‌رود در مذاکرات مسکو تغییرات شگرفی ایجاد شود.

* اوباما از لقب ضعیف خوشش نمی‌آید

چه بر سر اوباما آمده است که مانند تندروان اسرائیلی تصور می‌کند که ایران باید تمام صنعت انرژی هسته‌ای خود را به صورت کامل تعطیل کند؟ وی با این کار قراردادها را زیر پا گذاشته است. کاملا مشخص نیست که آیا وی این اقدامات را به این منظور انجام می‌دهد که رقیب جمهوری‌خواهش، “میت رامنی”، وی را ضعیف خوانده است؟ آیا موضع سخت و انعطاف‌ناپذیری که وی اتخاذ کرده است، اسرائیل را که تهدیداتش علیه ایران گوش فلک را کر کرده است، راضی نگه می‌دارد، آن هم تنها چند ماه پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری؟ بر اساس تقویم انتخاباتی آمریکا، چند ماه آتی برای اوباما زمان دشواری است.

* هدف برنامه ویروسی “استاکس‌نت” چه بود؟

در حال حاضر اوباما در جنگ مخفی با ایران، شریک اسرائیل شده است. “دیوید سانگر” در مقاله‌ای که در “نیویورک تایمز” به چاپ رسید، اظهار کرد که “اوباما از همان ماه‌های نخست ریاست جمهوری‌اش دستور داد که به سیستم رایانه‌ای پایگاه‌های هسته‌ای ایران حمله شود، آن هم حمله‌ای شدید و همه‌جانبه…” پس از آن آمریکا با همکاری اسرائیل سلاحی سایبری به نام “استاکس‌نت” ساخته که در پایگاه هسته‌ای “نطنز” خسارت‌شدیدی از خود به جای گذاشت. از هر چشم‌اندازی به قضیه نگاه کنیم، آغاز کار “استاکس‌نت” علیه ایران یک اقدام تروریستی بود. تعجبی ندارد اگر اسرائیل دست به چنین اقدامی بزند: سیاست کلی‌اش در قبال خاورمیانه بر این اساس است که با برهم زدن ثبات در کشورهای همسایه، جایگاه برتر خود را اثبات کند. اما آمریکا چطور می‌تواند چنین رفتار پستی را توجیه کند در حالی که ادعا می‌کند که قیم نظم و قانون بین‌المللی است؟

* کارشکنی علیه برنامه‌های صلح

اوباما که خراب‌ کردن اقدام “اشتون” در قبال ایران او را اغنا نکرده است، سعی داشت مأموریت دشوار “کوفی عنان” در سوریه را هم کم‌ارزش کند. رئیس جمهور آمریکا از سویی هزینه برنامه صلح “کوفی عنان” را پرداخت می‌کند و از آن سوی، به صورت مخفیانه بودجه، برنامه و تسلیحات تقدیم مخالفان رژیم “بشار اسد” می‌کند.

* خط مشی اوباما جنگ‌طلبی است؟

به طور خلاصه می‌توان گفت که اوباما با نظرات جنگ‌طلبان اسرائیلی و نومحافظه‌کاران آمریکایی موافق است. این گروه‌ها و دسته‌ها بدین دلیل با سرنگونی رژیم سوریه موافقند که بهترین راه برای منزوی کردن ایران در منطقه است. نتیجه چنین تغییری قطع رابطه بین تهران و لبنان و فلسطین است که در نتیجه به دگرگونی سیاسی در دولت ایران می‌انجامد.

* بر سر اوباما چه آمده است؟

سوال این است که بدانیم چه بر سر اوباما آمده است. این استاد سابق حقوق قرار بود که به رسوایی‌های دولت “بوش” سامان دهد، رسوایی‌هایی چون “زندان ابوغریب”، “زندان گوانتانامو”، شکنجه با آب، شبکه زندان‌های مخفی که در آن شکنجه بخشی از فعالیت‌های روزمره بود. در عوض، وی با رفتار خشونت‌آمیز و عجیب خود، تنها شکاف بین آمریکا و جهان اسلام را بیشتر و بیشتر کرده است.

* کیسینجر: آیا آمریکا وکیل وصی تمام حرکات مردمی علیه دولت‌های غیرمردمی است؟

“هنری کیسینجر” در مقاله‌ای که اخیرا در “واشنگتن پست” به چاپ رسید، آمریکا را متوجه خطراتی کرد که ممکن است دخالت بشردوستانه در سوریه داشته باشد. وی اینطور می‌نویسد که “اگر این نوع مداخله به عنوان یک اصل در سیاست خارجی در نظر گرفته شود، یک مسئله مهم‌تر مطرح می‌شود و آن راهبرد کلی آمریکا است. آیا آمریکا خود را مسئول حمایت از تمام حرکات مردمی علیه دولت‌های غیرمردمی می‌داند؟” وی اشاره کرد که با سرنگون شدن بشار اسد، یک جنگ داخلی جدید روی خواهد داد، چرا که گروه‌های درگیر به دنبال یافتن جانشین خواهند بود. او گفت که “نباید در واکنشی که نسبت به یک مشکل از خود نشان می‌دهیم، درگیری و مشکل جدیدی به وجود بیاوریم.”

* اگر همه چیز با جنگ بدست بیاید پس چرا گفت‌وگو؟

نکته مهمی که “کیسینجر” بدان اشاره کرد این است که حوزه حکومتی هر کشور درون مرزهای خودی است. شاید آمریکا دلیلی راهبردی برای حذف بشاراسد از صحنه سیاست داشته باشد، اما “همه منافع راهبردی با جنگ به دست نمی‌آیند؛ اگر خلاف این باشد، دیگر جایی برای گفت‌وگو و دیپلماسی باقی نمی‌ماند”، به عبارت دیگر، مردم جهان باید از برنامه صلح “عنان” حمایت کنند و به آن فرصت دهند که نتیجه مطلوب را از خود به جای بگذارد.

پیش از آن نیز در بیست و دوم خردادماه وزارت امورخارجه روسیه طی بیانیه ای بر ادامه گفت و گوها بر اساس روند اقدام های گام به گام و متقابل تاکید کرده بود. چین نیز در همین روز ادامه گفت و گوها را خواستار شده و طرف غربی را به انعطاف پذیری برابر برنامه هسته ای ایران فراخوانده بود.همین امر، دلیلی بر افزایش شکاف میان اعضای گروه ۱+۵ درباره نحوه تعامل با ایران است.نشست مسکو پس از مذاکرات سوم خردادماه تهران و گروه۱+۵در بغداد ترتیب داده شد. قرار بود همانند آنچه در فاصله زمانی برگزاری مذاکرات استانبول ۲ (بیست و ششم فروردین ماه) تا نشست بغداد صورت گرفت، معاونان \’سعید جلیلی\’ و \’کاترین اشتون\’ مذاکره کنندگان ارشد جمهوری اسلامی ایران و گروه ۱+۵، با یکدیگر درباره چارچوب گفت و گوها، بحث های کارشناسی انجام دهند.با این حال، نامه نگاری بعدی معاون جلیلی به منظور اعلام آمادگی برای تشکیل این گروه های کارشناسی، از سوی معاون اشتون بی پاسخ ماند. پس از ارسال دومین نامه از سوی تهران، پاسخی دریافت شد که بر ابهام های موجود افزود. معاون اشتون در این نامه تلویحا ادعا کرده بود توافقی برای ادامه گفت و گوهای کارشناسانه در مذاکرات بغداد بین دو طرف صورت نگرفته است.ادامه…..

همین امر سبب شد جلیلی شخصا نامه ای به اشتون بنویسد و با گلایه از تعلل در برگزاری نشست های مقدماتی برای آماده کردن دستور جلسه مذاکرات مسکو، از آماده نبودن طرف مقابل برای عمل به توافقات و در نتیجه کند شدن مسیر گفت و گوها به دلیل چنین رویکردهایی انتقاد کند. جلیلی در نامه خود به کاترین اشتون نوشت: تعلل طرف مقابل در برگزاری جلسه معاونین و کارشناسان اراده آنان را برای گفت‌وگوهای موفق در مسکو در ابهام و تردید قرار می‌دهد.

رییس تیم مذاکره کننده ایران روندی را که گفت‌وگو صرفا برای گفت‌وگو باشد، بی ثمر دانست و ابراز امیدواری کرد \’طرف مقابل بتواند آمادگی لازم برای شرکت در جلسات معاونین و کارشناسان پیدا کند تا مقدمات لازم برای دستور کار اجلاس مسکو فراهم شود\’. جریان این نامه نگاری ها سرانجام با تماس تلفنی اشتون و جلیلی قطع شد.

بیست و سوم خردادماه، اشتون به عنوان نماینده گروه ۱+۵ گفت: آماده ایم در مسکو درباره پیشنهادهای پنج گانه ایران در (نشست) بغداد اعم از موضوعات هسته ای و غیرهسته ای گفت و گو کنیم. وی با تاکید بر لزوم موفقیت آمیز بودن نشست مسکو، ابراز امیدواری کرد بتوان بر اساس پنج پیشنهاد ایران و پیشنهاد ۱+۵، به نقاط مشترک دست یافت.

جلیلی نیز تاکید کرد آماده نبودن طرف مقابل طی ۲۰ روز گذشته برای گفت و گوهای کارشناسی و معاونین، موجب ایجاد وقفه در پیشرفت گفت و گوهای سازنده و رو به جلو شده است. همان روز، سخنگوی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران خبر داد \’توافقی صورت گرفته است تا معاونان آقای جلیلی و خانم اشتون ملاقات و دستور کار و چارچوب مذاکرات را تعیین کنند.

نگاه‌ها به سمت روسیه

سفر بیست و چهارم خردادماه \’سرگئی لاوروف\’ وزیر امورخارجه روسیه، به ایران تمایل مسکو را برای آماده کردن شرایط لازم به منظور برگزاری نشست هفته دیگر تهران و ۱+۵ نشان می دهد. به هر روی، کرملین به عنوان یکی از حامیان اصلی اجرای طرح گام به گام بر اساس اقدام های متقابل دو طرف، در پی رسیدن به نتیجه ای ویژه طی نشست مسکوست.

نمی توان منکر این شد که دستیابی به هر نتیجه مثبت در موضوع ایران، جایگاه روسیه را از دیدگاه قدرت دیپلماسی منطقه ای و البته بین المللی افزایش خواهد داد. این امر بویژه با توجه به آغاز سومین دوره ریاست جمهوری \’ولادمیر پوتین\’ در این کشور، اهمیت بیشتری می یابد. از سوی دیگر، برخی اقدام ها از سوی گروه ۱+۵ نیز در آستانه مذاکرات، قابل تامل است.

به گزارش بیست و دوم خردادماه خبرگزاری انگلیسی \’رویترز\’، \’هیلاری کلینتون\’ وزیر امورخارجه آمریکا، هفت کشور هند، مالزی، جمهوری کره، آفریقای جنوبی، سریلانکا، ترکیه و تایوان را از تحریم یک جانبه صنعت نفت ایران از سوی واشنگتن، معاف کرد. پیش از این نیز ژاپن، بلژیک، جمهوری‌چک، فرانسه، آلمان، یونان، ایتالیا، هلند، لهستان، اسپانیا و بریتانیا در این فهرست قرار گرفته بودند.

بر اساس این قانون تحریمی علیه ایران که اواخر سال ۱۳۹۰ توسط رییس جمهوری آمریکا امضا شد، کشورهای جهان تا بیست و هشتم ژوئن (هشتم تیرماه) وقت دارند یا واردات نفت از ایران را متوقف کنند و با این تحریم‌ها همراه شوند یا در غیر این صورت از دسترسی به نظام مالی آمریکا محروم خواهند شد.

گرچه کلینتون طی بیانیه ای در همان روز ادعا کرد \’با کاهش فروش نفت ایران، ما این پیام قاطع را به رهبران ایران ارسال خواهیم کرد که تا زمانی آنان اقدامات عینی را برای برطرف ساختن نگرانی های جامعه بین المللی انجام ندهند، به طور مداوم با افزایش انزوا و فشار مواجه خواهند شد\’، اما به نظر می رسد ترس از بالا گرفتن بحران تامین انرژی که بر مشکلات مالی کشورهای غربی خواهد افزود، کاخ سفید را وادار به نشان دادن این واکنش کرده است.

به هر حال، تاثیر رشد قیمت جهانی نفت بر اقتصاد شکننده آمریکا در درجه نخست برای دولت این کشور خطرآفرین خواهد بود که خود را برای رقابت های انتخابات ریاست جمهوری سال جاری آماده می کند. از سوی دیگر، آمریکا این حربه را برای اعمال فشار بر کشورهای دیگر و وادار کردن آنان برای نشستن پای میز مذاکره و اعطای امتیازها در نظر دارد. دلیل این امر نیز لحاظ نکردن کشوری مانند چین در فهرست معاف شدگان از تحریم های نفتی علیه جمهوری اسلامی ایران است.

چین که یک پنجم از نفت ایران را خریداری می کند بارها نسبت به اعمال تحریم های یکجانبه آمریکا واکنش نشان داده و اعلام کرده اند با این تحریم‌ها همراهی نخواهند کرد. تاکید \’گنگ شائونگ\’ سخنگوی سفارت چین در واشنگتن، بر اینکه چین \’مخالف تحریم‌های یک‌جانبه اعمال‌شده توسط یک کشور علیه دیگران است\’، شاهدی بر این مدعاست.

از سوی دیگر، اعلام آمادگی اشتون برای بررسی پیشنهادهای تهران در کنار پیشنهادهای گروه۱+۵ در دستور کار نشست مسکو، نشان از برخی پیشرفت ها در این عرصه می دهد؛ البته در صورتی که برخلاف گفته های اشتون، ادعاهای جدیدی در گفت و گوها مطرح نشده و کارشکنی های مرسوم صورت نگیرد.

جلیلی نیز بیست و چهارم خردادماه در دیدار با وزیر امورخارجه روسیه، ابراز امیدواری کرد \’گروه ۱+۵ آمادگی ورود به بحث جدی درباره پیشنهادهای ایران را که به عنوان دستور کار با خانم اشتون توافق شده است، پیدا کند\’. در چنین شرایطی، اقدام های آتی اعضای گروه مذکور در چند روز آتی تا زمان برگزاری نشست مسکو نشان خواهد داد آیا آمادگی لازم در آنها وجود دارد یا خیر.

فراتر از آن، بزودی روشن می شود طرف مقابل تهران بواقع اراده لازم را برای ادامه گفت و گوها بر پایه همکاری حول محورهای مشترک دارد یا از خلال گفت و گوهای اخیر فقط به دنبال فضاسازی رسانه ای و فریب افکار جهانی بوده و منافع خود را می جوید.

غرب در محاسبه های خود باید این را در نظر بگیرد همچنان که تهران تاکنون تمام فشارهای اعمال شده علیه خود را همچون تحریم ها، ترور دانشمندان هسته ای، حملات بدافزارهای اینترنتی و حملات سایبری به تاسیسات و مراکز مهم، هجمه های رسانه ای، جوسازی های سیاسی و … به فرصتی برای پیشرفت های علمی و هسته ای تبدیل کرده است، از این پس نیز حرکت خود را در چارچوب حقوق قانونی خود بر اساس معاهده منع گسترش سلاح هسته ای (ان. پی. تی) و اساسنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی متوقف نمی کند.

همانطور که عنوان شد، هدف از این تحریم ها، “فشار آوردن بر ایران جهت تسلیم شدن در برابر خواسته های واشنگتن است”، اما آنچه که در عمل اتفاق افتاد، کاملا مغایر با خواسته های واشنگتن شد و بجای ایران، این خریداران نفت ایران بودند که تحت فشار قرار گرفتند و در برخی موارد، هرگاه صحبت تحریم نفتی ایران تشدید شد، قیمت نفت تا ۱۲۸ دلار در هر بشکه افزایش یافت.با توجه به وضعیت اقتصادی جهان و بخصوص بحران اقتصادی که گریبانگیر اتحادیه اروپا شده، افزایش قیمت جهانی نفت اوضاع را بیش از پیش وخیم تر می کند. این مسائل باعث شد تا بلافاصله پس از تصویب قانون تحریم نفتی ایران توسط باراک اوباما، بسیاری از مشتریان نفتی ایران به تکاپو بیفتند و از واشنگتن بخواهند آنها را از فهرست تحریم ها معاف کند.بیش از همه، این کشورهای بحران زده اروپایی بودند که به آمریکا فشار می آوردند تا آنها را از فهرست تحریم ها معاف کند، فشارهای این کشورها نتیجه داد و واشنگتن در برابر خواست آنها تسلیم شد و در ماه مارس سال جاری میلادی، ۱۱ کشور را از فهرست تحریم های خود خارج کرد، که بیشتر آنها اروپایی بودند.ادامه….

اما این پایان ماجرا نبود. خریداران اصلی نفت ایران که عمدتا آسیایی هستند نیز در برابر واشنگتن ایستادگی کردند و از کاخ سفید خواستند، آنها را نیز از فهرست تحریم ها معاف کند. در میان این کشورها، مشتریان مهمی مانند ژاپن، کره جنوبی، هند، چین و ترکیه، دیده می شدند. واشنگتن با خواست این کشورها که برای تامین سوخت مورد نیازشان، سخت به نفت ایران وابسته هستند، به صورت مشروط موافقت کرد و وقتی دید نمی تواند در برابر آنها مقاومت کند، از کشورهای مذکور خواست برای آنکه از فهرست تحریم ها معاف شوند، خرید نفت از ایران را کاهش دهند. در همین راستا، چندی قبل هیلاری کلینتون، وزیر خارجه دولت واشنگتن اعلام کرد؛ هفت کشور دیگر از جمله هند، کره جنوبی و ترکیه می توانند همچنان به خرید نفت از ایران ادامه دهند.

ژاپن هم قبل از این توانسته بود از معافیت برخوردار شود. به این ترتیب، اکثر خریداران نفت ایران به ویژه مشتریان اصلی آسیایی اش از فهرست تحریم ها معاف شدند، اما در این بین واشنگتن چین را معاف نکرده است. این در حالی است که چین یکی از مشتریان مهم نفت ایران است و به تنهایی یک پنجم صادرات نفت ایران را می خرد.

سوال اساسی که مطرح می شود، این است که چرا واشنگتن حاضر نشد چین را نیز در فهرست معاف شدگان از خرید نفت ایران، قرار دهد؟

به نظر می رسد، همه چیز به مذاکرات هسته ایران و گروه ۱+۵ مربوط می شود.

چین یکی از اعضای ۱+۵ و یکی از ۵ کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل است که در چند دور مذاکره انجام گرفته، موضع متعادل تری نسبت به کشورهای غربی در قبال ایران داشته است و همواره با اعمال تحریم های یک جانبه علیه تهران، چه از سوی آمریکا و چه از طرف اتحادیه اروپا مخالفت کرده است.

پکن و در کنار آن مسکو، حاضر نیستند با رویکردهای خصمانه غرب علیه ایران همراه شوند و همیشه تلاش کرده اند مسئله هسته ای ایران از طریق مسالمت آمیز، حل شود.واشنگتن تصمیم دارد، با حفظ نام چین در بین مشتریان نفت ایران که خطر تحریم و جریمه آنها را تهدید می کند، به پکن فشار بیاورد در مذاکرات جانب ایران را نگیرد. با توجه به اینکه چین برای تامین نفت مورد نیاز خود به نفت ایران وابستگی زیادی دارد، واشنگتن امیدوار است بتواند با حربه تحریم و جریمه شرکت های چینی طرف همکاری با ایران، پکن را تسلیم کند.

“آنتی وار” به تازگی طی مقاله ای به همین موضوع پرداخته و نوشته است؛ “چین هدف ثانویه تحریم های ایران است”.

به این معنی که هدف از تحریم نفت ایران، فشار آوردن به چین است؛ زیرا این کشور به تنهایی ۲۰ درصد صادرات نفت ایران را خریداری می کند، بنابراین با تحریم نفت ایران، چین برای تامین نفت مورد نیاز خود دچار مشکل می شود.آنتی وار می نویسد؛ دولت آمریکا با معاف شدن چند کشور از جریمه هایی که تحت قانون تحریم های جدید علیه بخش نفتی ایران اعمال شده موافقت کرد، اما حاضر نشد چنین معافیتی را به چین که واردکننده اصلی نفت ایران است، بدهد.

چین یک پنجم صادرات نفت ایران را می خرد و همچنان یکی از شرکای تجاری مهم ایران است که بابت ادامه واردات نفت از ایران، با خطر جریمه های بین المللی مواجه است.دولت اوباما با سیاست خارجی خصومت آمیز، فشارهای خود بر چین را افزایش داده است.

سیاست به اصطلاح “محور آسیا” سیاست خصمانه ای است که براساس آن حضور نظامی آمریکا در سراسر منطقه شامل فیلیپین، ژاپن، استرالیا، گوام، کره جنوبی و سنگاپور، در جهت مهار نفوذ نظامی و اقتصادی چین، افزایش می یابد. گزارش اخیر مرکز مطالعات بین المللی راهبردی، پیش بینی کرده که سال آینده سیاست خارجی چین براساس قضاوت جدید رهبران چین که پکن باید در برابر راهبرد آمریکا که به دنبال ممانعت از ظهور چین به عنوان یک قدرت بزرگ است، واکشن نشان دهد، تغییر می کند.

این گزارش می افزاید؛ “نشانه هایی از این واکنش تند، در حال حاضر نمایان شده است. سیاست “محور آسیا” واشنگتن، باعث شد تمایلات ضد آمریکایی در چین افزایش یافته که به رهبران آتی پکن فشار خواهد آورد، در برابر آمریکا بایستند”.

و اکنون سیاست تحریم علیه ایران، به دولت آمریکا این امکان را می دهد که چین را کمی بیشتر تحت فشار قرار دهند.

باراک اوباما برای کسب حمایت بین المللی جهت تحریم ایران، نیاز داشت به چند تن از هم پیمانان خود که به نفت ایران وابسته هستند، معافیت بدهد اما نه به چین.دولت اوباما در مورد اینکه چرا چین را از تحریم ها معاف نکرده، هیچ اظهار نظری نکرده، اما برخی کارشناشان معتقدند این اقدام به نوعی قدرت نمایی کردن و زورگویی در برابر چین است.هوا لیمینگ، سفیر سابق چین نیز در واکنش به خواست آمریکا از چین برای تحریم نفت ایران، یادداشتی را در روزنامه چاینا دیلی منتشر کرد و در آن از این خواسته غیر معقول واشنگتن، انتقاد کرد.

وی گفت: این درست نیست که آمریکا انتظار داشته باشد چین به نوعی رفتار کند که مخالف اصول دیپلماتیک پکن است و به ضرر منافعش است.سفیر سابق چین، می افزاید؛ “برخلاف سناریو سازی های غرب، ایران نه کشوری افراطی است و نه متجاوز”.آمریکا دوست ندارد سلطه اش در خاورمیانه به وسیله یک قدرت منطقه ای مانند ایران به چالش کشیده شود؛ بنابراین دشمنی و خصومت میان دو کشور افزایش یافته است. برعکس روابط ایران و چین، یکی از قدیمی ترین روابط دوجانبه در جهان است و برای هردو طرف ارزشمند است. اساس روابط آنها این است که چین هرگز در امور داخلی ایران، دخالت نمی کند.

آمریکا امیدوار است، در برخورد با ایران بتواند روی کمک چین حساب کند. اما این غیر ممکن است؛ زیرا چین هرگز وارد نزاع میان ایران و آمریکا نمی شود.وی گفت: اختلاف میان آمریکا و چین، بخصوص با تحمیل تحریم علیه نفت ایران از سوی واشنگتن تشدید شده است؛ زیرا چین بزرگترین وارد کننده نفت ایران است، اما حفظ روابط با ایران مسئله ای مرتبط با منافع حیاتی و اصول اساسی دیپلماسی چین است.

آمریکا باید به روابط دوستانه ایران و چین و منافع آن احترام بگذارد.

شاید آمریکا بتواند از چین بخواهد، برخلاف منافع خود عمل کند و در کوتاه مدت به پیروزی دست یابد، اما این مسئله در درازمدت فقط به تیره شدن روابط پکن_ واشنگتن، منتهی خواهد شد.اگر آمریکا بخواهد تحریم هایی علیه چین (به دلیل ادامه خرید نفت ایران) اعمال کند، سودی برای منافع آمریکا در رابطه با ایران و چین نخواهد داشت و از طرف دیگر، نفعی برای اقتصاد آمریکا و جایگاه استراتژیک آن در جهان نیز، ندارد.

روزنامه دیلی تایمز نیز در مورد علت معاف نشدن چین از تحریم ها، نوشته است؛ این موضوع به مذاکرات هسته ای ایران مربوط می شود. آمریکا ۱۸ کشور را از تحریم ها معاف کرده، اما چین را معاف نکرده است.کرت کمپل، یک مقام ارشد وزارت خارجه آمرکیا در امور خاورمیانه، گفت؛ چین و ایالات متحده، “درست در وسط” مذاکرات هسته ای قرار دارند. کمپل از تلاش های چین در مذاکرات گروه ۱+۵ بر سر موضوع هسته ای ایران استقبال کرد و گفت؛ ما از حمایت های چین تقدیر کرده ایم و به مشورت های خود با آنها ادامه خواهیم داد.

از مجموع این بحث ها، می توان چنین نتیجه گرفت که واشنگتن قصد دارد از اهرم تحریم چین در صورت خرید نفت ایران به عنوان ابزاری برای کنترل چین و به زانو درآوردن پکن استفاده کند تا پکن در مذاکرات پیش رو در مسکو، دست از حمایت ایران بردارد و طرف غرب را بگیرد.می توان گفت؛ اگر هند _یکی از خریداران اصلی نفت ایران_ هم در گروه ۱+۵ حضور داشت، آمریکا این کشور را نیز از فهرست تحریم ها معاف نمی کرد.

در طی سال­های اخیر مقامات ارمنی کوشیده­اند با حفظ روابط سنتی با روسیه که چه به لحاظ سیاسی- نظامی (برای ایجاد موازنه قدرت با آذربایجان بر سر منطقه ناگورنو- قره باغ) و چه به لحاظ اقتصادی حائز اهمیت فراوان است، مناسبات خود با ایالات متحده را نیز توسعه بخشند. امری که سیاستمداران ارمنی از آن تحت عنوان «سیاست تکمیل متقابل»[۱] یاد می­کنند. در این بین آنچه همواره موجب تقویت پیوند ارمنستان و آمریکا شده است، وجود لابی بسیار قدرتمند دیاسپورای ارامنه (آوارگان و مهاجرین ارمنی) در درون جامعه آمریکا است. نقش این لابی به گونه­ای است که زیبگنیو برژنیسکی معتقد است تاثیر گذارترین لابی­ها در آمریکا به ترتیب لابی یهودی­های آمریکا­، کوبایی­های آمریکا و ارامنه آمریکایی می­باشند. کمیته ملی ارامنه آمریکا،[۲] مجمع ارامنه آمریکا[۳] و کمیته روابط مردمی ایالات متحده – ارمنستان[۴] از بزرگ­ترین سازمان­های ارامنه در جهان هستند که به نمایندگی از دیاسپورای ارامنه در سراسر جهان منافع ارامنه خارج از ارمنستان و داخل ارمنستان را دنبال می­کنند. شناسایی کشتار ارامنه توسط امپراطوری عثمانی در سال ۱۹۱۵، اعلام خودمختاری برای ناگورنو – قره­باغ و حمایت از «تبصره ۹۰۷ قانون حمایت از آزادی»[۵] از جمله مهم­ترین اهداف لابی ارامنه در سراسر جهان بویژه ایالات متحده به شمار می رود؛ کشوری که تاکنون از شناسایی رسمی کشتار ارامنه به عنوان «ژنوساید یا نسل کشی» خودداری کرده است.ادامه…..

به هنگام مبارزات انتخاباتی در سال ۲۰۰۸، باراک اوباما از جمله نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا طی چند دهه اخیر بود که به صراحت و به دفعات در جریان مبارزات انتخاباتی خود وعده شناسایی رسمی قتل عام ارامنه را به رای دهندگان ارمنی داد و بدین ترتیب انتظارات و امیدهای بسیار زیادی را برای جامعه ارامنه داخل و بیرون آمریکا پدید آورد و بدین ترتیب رای اکثریت جامعه پرنفوذ و گسترده ارامنه آمریکا را نصیب خود و حزب دموکرات نمود. اما اوباما پس از به قدرت رسیدن، هیچ کوشش عملی در این رابطه به عمل نیاورد و با این اقدام خود دلخوردی و سرخوردگی بسیاری را در میان ارامنه بوجود آورد. به عنوان مثال اوباما در سخنرانی خود در «روز یادبود ارامنه»[۶] در ۲۴ آوریل ۲۰۱۱ هرچند از وقوع این رویداد اظهار تاسف کرد اما به جای واژه «نسل کشی»[۷] در مورد وقایع سال ۱۹۱۵ میلادی ، واژه «فاجعه­ای بزرگ»[۸] را به کار برد که به هیچ عنوان مورد رضایت ارامنه نبود. در واقع تیم سیاست خارجی دولت اوباما به خوبی به این مساله واقف بودند که تصویب قانونی شناسایی قتل­عام ارامنه تا چه میزان می­تواند موجب رنجش و دوری آنکارا از واشنگتن شود؛ آن هم در مقعطی که ایالات متحده به دلیل نقش میانجی­گرایانه ترکیه در قبال پرونده هسته­ای ایران و نقش مهم این کشور در تحولات خاورمیانه بویژه تحولات پرشتاب سوریه، سخت به همراهی و همسویی ترکیه نیاز دارد. تحت تاثیر این ملاحظات سیاسی بود که اوباما عملاً مساله شناسایی رسمی قتل عام ارامنه را از دستور کار دولت خود خارج نمود.

اما دلخوری ارامنه بویژه دیاسپورای ارامنه فقط محدود به این مساله نمود. پافشاری و تاکید شدید دولت اوباما بر عادی­سازی روابط ترکیه و ارمنستان نیز خوشایند بخش بزرگی از جامعه ارامنه نبود. آن­ها انتظار داشتند در قبال عادی سازی روابط، مساله شناسایی قتل عام ارامنه و نیز مساله ناگورنو- قره­باغ حل و فصل شود؛ مسائلی که واشنگتن هیچ­گونه علاقه­مندی در ورود به آن­ها از خود نشان نداد و با اهرم­های مخالف سیاسی و اقتصادی دو کشور ارمنستان و ترکیه را به عادی­سازی مناسبات ترغیب نمود. به عنوان مثال اوباما در پیامی به وزاری خارجه ترکیه و ارمنستان اظهار داشت: «عقایدم در زمینه رویداد سال ۱۹۱۵ بدون تغییر مانده­ است اما در این مقطع ترجیح می­دهم دو کشور ترکیه و ارمنستان را به انجام یک گفتگوی مستمر تشویق کنم». در این بین، اقداماتی مانند تعلیق روند بررسی تصویب پروتکل ایروان-آنکارا از سوی سرژ سرکسیان نیز موجب ناخرسندی مقامات آمریکایی گشت.

اما علاوه بر مسائل یادشده، موضع­گیری دولت اوباما در قبال تحولات داخلی ارمنستان نیز به سردی مناسبات دو کشور بویژه در مقطع سال ۲۰۰۸ کمک نمود. در رقابت تنگاتنگ میان سرژ سرکسیان و لئون تر پطروسیان در انتخابات ریاست جمهوری سال ٢٠٠٨ ارمنستان، سرکیسیان توانست با کسب ۵۵/۶۲ درصد آرا به پیروزی دست یابد. اما با اعتراض تر پطروسیان به نتایج انتخابات، اعتراضات مردمی گسترده­ای به رهبری ترپتروسیان طی بیش از ده روز صورت گرفت که در نقطه اوج اعتراضات، در اول مارس ٢٠٠٨ منجر به کشته­شدن بیش از ١٠ نفر و زخمی شدن بیش از ٢۶۵ نفر گردید. شدت این تحولات به حدی بود که مجمع پارلمانی شورای اروپا که عضویت در آن برای ارمنستان بسیار مهم است، تحریم‌هایی را علیه این کشور از جمله محروم کردن از حق رأی در این شورا اعمال کرد و از دولت ارمنستان به صراحت خواست تا تمهیداتی برای رعایت هر چه مطلوب‌تر حقوق بشر و آزادی زندانیان سیاسی مطمح‌نظر قرار دهد.

دولت اوباما نیز همسو با نهادهای اروپایی به تحولات ارمنستان سخت واکنش نشان داد. به عنوان مثال، متیو برایزا[۹] معاون وزیر امور خارجه آمریکا ضمن انتقاد شدید از اقدام دولت ارمنستان در سرکوب معترضان­، درباره بازداشت­های برخی مخالفان ابراز نگرانی کرد و اظهار داشت: «اقدامات خشونت­آمیز واقعاً تاسف­آور است و اقدامات دولت ارمنستان در سرکوب مخالفان بسیار بی­رحمانه و خشن است. دولت آمریکا از بازداشت ناراضیان در ارمنستان بسیار نگران است و اقدام دولت ارمنستان در اعمال محدودیت بر رسانه­های مستقل بسیار ناامید­کننده است و این کشور حتی روند بازداشت مخالفان را شدت بخشیده است». همین امر به صورت قابل ملاحظه­ای در کاهش میزان کمک­های مالی ایالات متحده به ارمنستان نیز نمود یافت؛ به گونه­ای که تنها مبلغ ۴۰ میلیون دلار از سوی دولت آمریکا در سال ۲۰۱۲ برای ارمنستان اختصاص یافت که این رقم، در مقایسه با سال ۲۰۱۱ بیش از یک میلیون دلار کاهش را نشان می­دهد.

نکته شایان توجه دیگر، اختصاص کمک ۳ میلیون دلاری از سوی ایالات متحده به دو دولت آذربایجان و ارمنستان در چهارچوب حمایت­های نظامی خارجی است که سهم آذربایجان از این مبلغ۴۵۰ هزار دلار بیش از ارمنستان است و این موضوع با توجه به حساسیت شرایط منطقه ناگورنو-قره باغ با اعتراض مقامات ارمنی مواجه گشته است. مقامات ایروان این خط­مشی دولت اوباما را مغایر با اهداف کنگره آمریکا می­دانند که که به موجب آن بودجه اختصاص­یافته از سوی دولت آمریکا باید در راستای ایجاد معیارهای اعتماد­سازی و سایر راه حل­های منتهی به حل و فصل مسالمت­آمیز مناقشه ناگورنو-قره­باغ تخصیص یابد. دولتمردان ارمنی بر این باورند که کمک­های دولت آمریکا مطابق با بخش ۹۰۷ معاهده «حمایت از آزادی» مصوب سال ۱۹۹۲ صورت می­گیرد که در آن از دولت آذربایجان خواسته شده بود گام های اساسی در برداشتن کلیه تحریم­ها و اقدامات تهاجمی و به کارگیری نیروی نظامی علیه دولت ارمنستان و منطقه ناگورنو-قره باغ بردارد. در این شرایط، انتظار می­رود لابی قدرتمند و بانفوذ جامعه ارمنی آمریکا با انجام رایزنی­های و اعمال فشارهای مختلف، راهکارهایی را حداقل برای ایجاد توازن بیابد و این کسری را از طرق دیگر جبران نماید.

برآیند همه این نارضایتی­ها را می­توان در عدم شرکت سرژ سرکسیان، رئیس جمهور ارمنستان در اجلاس سران ناتو در شیکاگو دانست. هرچند دولت ارمنستان عدم پاسخ مثبت کوچاریان برای حضور در اجلاس شیکاگو را قراردادن مناقشه ناگورنو-­قره باغ در کنار مناقشات آبخازیا و اوستیای جنوبی در فهرست چالش­های پیش روی جهان غرب اعلام نمود، اما ریشه این تصمیم را باید نارضایتی عمیق مقامات ارمنی از رویکرد دولت اوباما در طی چهار سال گذشته دانست. در مجموع آنچه از مواضع اعلانی و اعمالی دولت اوباما در طی چهار سال گذشته می­توان برداشت نمود این است که عدم پایبندی به وعده انتخاباتی شناسایی قتل عام ارامنه، تشویق و اعمالی فشار بر عادی­سازی مناسبات ترکیه و ارمنستان، انتقاد از وضعیت دموکراتیزاسیون و حقوق بشر در ارمنستان و در نهایت کاهش یک میلیون دلاری کمک­های مالی به ارمنستان حاکی از آن است که روابط ایراون- واشنگتن در دوران باراک اوباما روند چندان مطلوب و گرمی را تجربه نکرده است.

پیامدهای رخداد

روند تحولاتی که در روابط ایروان- واشنگتن در طی چهار سال ریاست جمهوری باراک اوباما بوقوع پیوسته است، تصویری از یک رابطه نسبتاً سرد و شکننده را به تصویر می­کشد. این امر پیامدهای بسیار مهمی را می­تواند در سطح داخلی و بین­المللی در پی داشته باشد. سرخوردگی ارمنستان از آمریکا می­تواند موجب تجدید نظر در رویکرد چندسال اخیر این کشور در نزدیک­ترشدن به غرب شود. کوشش چندسال اخیر ایروان در نزدیکی به نهادهای یورو-آتلانتیکی با حساسیت فراوان از سوی متحد بزرگ و سنتی ارمنستان یعنی روسیه دنبال می­شد و مسکو به شدت از این رویکرد ناراضی بود. آخرین نمونه این نارضایتی را می­توان در عدم ملاقات جداگانه ولادمیرپوتین و روبرت کوچاریان در حاشیه اجلاس سازمان پیمان امنیت دسته جمعی در مسکو (۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۱) دانست، امری که در سال های گذشته به عنوان یک روال همیشگی برگزار می­شد ولی این بار پوتین به دیدار عمومی با رئیس جمهور ارمنستان در کنار سایر مقامات شرکت کننده بسنده کرد. فشار و نارضایتی روسیه از یک سو و سرخوردگی از سوی آمریکا موجب خواهد شد تا ارمنستان بیش از گذشته به رویکرد سنتی خود یعنی تکیه بر اتحاد استراتژیک با روسیه روی بیاورد. در همین راستا، ایجاد وقفه و حتی متوقف ساختن روند عادی­سازی مناسبات با ترکیه که با فشار و حمایت آمریکا از سال ۲۰۰۸ صورت گرفته است، نیز می­تواند به عنوان یک واکنش احتمالی از سوی ارمنستان در مقاطع آتی در دستور کار مقامات ارمنی قرار گیرد که این امر نه تنها برای ترکیه بلکه برای دولت آمریکا که در طی سال­های اخیر همواره بر عادی­سازی مناسبات ترکیه و ارمنستان تاکید کرده است، چندان خوشایند نخواهد بود. دیگر پیامد مهم این فعل و انفعالات را می­توان گرایش احتمالی رای دهندگان و لابی ارامنه در درون جامعه آمریکا به نفع حزب جمهوری خواه در انتخابات آتی ریاست جمهوری دانست که می­تواند موجب شکنندگی بیشتر جایگاه باراک اوباما در انتخابات سرنوشت ساز نوامبر ۲۰۱۲ شود. بدون شک روند تحولات ماههای پیش رو برای شخص باراک اوباما و حزب دموکرات از این منظر بسیار مهم خواهد بود که چگونه می­توانند رای و اعتماد لابی قدرتمند و یکپارچه دیاسپورای ارمنی جامعه آمریکا را با خود همسو سازند.

——————————————————————————–

[۱] . Complementary Policy

[۲] . Armenian National Committee of America (ANCA)

[3] . Armenian Assembly of America (AAA)

[4] . U.S.-Armenia Public Affairs Committee (USAPAC)

۵٫ تصویب این قانون درسال ۱۹۹۲ در کنگره آمریکا‌ صورت گرفت و به موجب آن دولت این کشور را ملزم ساخت تا از هرگونه کمک مستقیم به آذربایجان خودداری کند. این قانون در واکنش به تلاشهای آذربایجان در جهت منزوی کردن و فلج کردن ارمنستان و قره باغ در کنگره آمریکا تصویب شد.با این وجود بعد از حوادث یازدهم سپتامبر۲۰۰۱ ، و پیوستن آذربایجان به متحدین آمریکا در جنگ با تروریسم اجرای این قانون با دستور رییس جمهور آمریکا معلق گردید.

[۶] . Armenian Remembrance Day

[7] . genocide

[8] . horrific events

[۹] . Matthew Bryza

موضوع سامانه دفاعی موشکی آمریکا طی چند سال گذشته به یکی از مسائل چالش بر انگیز در روابط بین روسیه و امریکا از یک طرف و روسیه و پیمان ناتو از طرف دیگر تبدیل شده است و این امر تنش در روابط مسکو – واشنگتن – بروکسل را به دنبال داشته است. مسکو استقرار سامانه موشکی آمریکا در قاره اروپا به ویژه در مناطق همجوار مرزهای خود را تهدید جدی برای امنیت خود می داند و در این رابطه بوضوح به امریکا و ناتو هشدار داده است. روسیه با وجود این سامانه موشکی با خطر استقرار تاسیسات نظامی ناتو در شمال غرب خود مواجه شده که این امر می تواند توانمندی پایگاه های استراتژیک روسیه را که در بخش اروپایی کشور واقع شده است، به خطر اندازد.

بررسی روند وقایع نشان می دهد که موضع روسیه نسبت به اصرار امریکا برای استقرار این سامانه بطور مدام سخت تر و تهاجمی تر شده و حتی در آخرین مواضع، موضوع حمله تهاجمی و انهدام این سامانه موشکی را علنا خاطرنشان ساخته است. روسیه مایل است تا امریکا با ارائه تضمین های فوری و قانونی تصریح کند که سامانه دفاع موشکی در اروپا مراکز هسته ای روسیه را مورد هدف قرار نخواهد داد و از طرف دیگر، بر تنظیم موافقتنامه ای که طرفین را ملزم به انجام تعهد خود کند، اصرار دارد.بنظر می رسد، انتخاب مجدد ولادیمیر پوتین به ریاست جمهوری در روسیه تنش در روابط طرفین را تشدید کرده است و بیانگر موضع سخت و جدی روسیه و کوتاه نیامدن این کشور در این موضوع می باشد. در این رابطه حتی در تاریخ ۵/۳/۱۳۹۱ الکساندر لوکاشویچ سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه طی مصاحبه ای مطبوعاتی در مسکو تاکید کرد زمان برای یافتن زبان مشترک میان آمریکا و روسیه در مورد سامانه دفاع موشکی به آخر خط رسیده و اطمینان داریم که اتخاذ سیاست شفاف و روشن در قبال سامانه دفاع موشکی با هدف گسترش روابط دوجانبه بین روسیه و امریکا بمثابه ضمانتی برای ثبات و امنیت در منطقه یوروآتلانتیک است.ادامه…..

تاریخچه نگرانی ها و تنش در روابط روسیه و امریکا به سال ۲۰۰۷ و به دوره حاکمیت نئومحافظه کاران دوره جرم بوش در امریکا باز می گردد. در اواسط ژانویه ۲۰۰۷، امریکا به لهستان و جمهوری چک پیشنهاد داد تا یک سامانه دفاع ضدموشکی شامل ۱۰ موشک رهگیر در لهستان و یک سیستم راداری در خاک جمهوری چک مستقر کند که این موضوع بلافاصله با مخالفت شدید روسیه مواجه شد. با توجه به حساسیت و مخالفت آشکار روسیه، به تدریج و در طول زمان مسئله استقرار این سامانه در جمهوری چک و لهستان تغییر کرد و آمریکا رومانی را جایگزین این دو کشور کرد و اقدام به امضاء قراردادی با این کشور نمود. در سال گذشته نیز امریکا برای استقرار بخش هایی از سامانه موشکی در خاک رومانی به توافقاتی با این کشور رسید و اعلام گردید که این سامانه در منطقه مالاتیا در شرق این کشور استقرار خواهد یافت. نهایتا اینکه در تاریخ سیزدهم سپتامبر ۲۰۱۱، هیلاری کلینتون وزیرامورخارجه آمریکا و تئودور باکونچی وزیر امورخارجه رومانی توافقنامه سامانه دفاعی موشکی را امضا کردند که بلافاصله اعتراض شدید روسیه را بدنبال داشت. طبق این توافقنامه، آمریکا قانونا مجاز خواهد بود عملیات استقرار موشک های بالستیک SM-3 را در پایگاه نیروی هوایی شوروی سابق در جنوب خاک رومانی آغاز کند.

امضاء این توافق دوجانبه بین واشنگتن و بوخارست جدای از جنبه های امنیتی و استراتژیک، از جنبه های روانی و ذهنی نیز برخوردار است و برای روسیه خیلی سخت است که شاهد استقرار چنین سامانه موشکی در یکی از اصلی ترین حلقه های اقماری پیشین شوروی باشد. از طرفی، در واقع روسیه در این وضعیت با خطر استقرار تاسیسات نظامی ناتو در شمال غرب سرزمین خود مواجه شده که این امر می تواند توانمندی پایگاه های استراتژیک روسیه را که در مرزهای غربی و اروپایی کشور واقع شده است، به خطر اندازد. در این پایگاه موشک‌های رهگیر با برد متوسط استقرار خواهند یافت که مراحل نصب آن قرار است تا سال ۲۰۱۵ به پایان برسد. همچنین، در این تاسیسات قرار است ۲۴ سکوی پرتاب موشک و ۲۰۰ تا ۵۰۰ نیروی نظامی آمریکایی استقرار یابد. وزارت امور خارجه روسیه همزمان با امضای این توافقنامه، با صدور بیانیه ای اعلام کرد که در شرایط کنونی، هیچگونه پیشرفتی در مذاکرات روسیه با ناتو و آمریکا در زمینه امنیت موشکی قاره اروپا وجود نخواهد داشت و سیر رویدادها، ضرورت دریافت تضمین های تعهدآور از آمریکا و ناتو را که سامانه موشکی آن ها در اروپا علیه توانمندی نیروی هسته ای استراتژیک روسیه هدف گیری نشود، افزایش می دهد. از نظر روسیه، برنامه استقرار پایگاه موشکی در رومانی تا سال ۲۰۱۵، صرف نظر از سیر تحولات چالش های موشکی، حلقه دیگری از زنجیره تاسیسات پدافند موشکی جهانی آمریکاست.

۱٫ سامانه دفاعی موشکی از نگاه غرب

امریکا واقعا چه هدفی از استقرار سامانه دفاعی موشکی در نزدیکی مرزهای روسیه و برانگیختن حساسیت های این کشور دارد؟ زیرا این قضیه طی سال های اخیر تبدیل به موضوعی چالش برانگیز در روابط روسیه با امریکا از یکطرف و در میزان تعاملات روسیه با پیمان ناتو از طرف دیگر شده و همکاری های دو طرف را با چالش های زیادی مواجه کرده است. از طرفی امریکا و ناتو برای جلب اعتماد روسیه از این کشور خواسته اند حتی روسیه در سیستم سپر موشکی غرب مشارکت کند. یکی از عمده ترین اهداف آمریکا از استقرار سامانه موشکی در اروپا، مقابله با تهدید توان موشکی کشورهایی همچون ایران و کره شمالی اعلام شده است؛ اما روسیه با مردود شمردن توجیهات آمریکا در این رابطه، خاطرنشان ساخته که ایران فاقد آن میزان توان موشکی است که بتواند منافع امریکا را مورد هدف قرار دهد و در واقع هدف اصلی روسیه است.

این در حالی است که اخیرا در تاریخ ۱۶/۲/۱۳۹۱ آندرس فوگ راسموسن دبیر کل ناتو در سخنانی در برلین گفت: سامانه موشکی ناتو در اروپا تهدیدی برای امنیت روسیه بشمار نمی رود و از روسیه دعوت می کنیم تا در این پروژه شرکت کند. وی در یک کنفرانس مطبوعاتی تاکید کرد سامانه دفاع موشکی ما به لحاظ فنی علیه روسیه طراحی نشده و به لحاظ سیاسی هم ما هیچ برنامه ای برای حمله به روسیه نداریم و از نظر ما بهترین روش برای روس ها این است تا ضمن مشارکت در این طرح ببینند که سیستم ما علیه آنها طراحی نشده و ما بطور فعال با آن ها همکاری خواهیم کرد. از طرفی، اخیرا آناتولی سردیکف وزیر دفاع روسیه طی سخنانی عنوان نمود گفتگوهای روسیه با امریکا و ناتو درباره این سامانه به بن بست رسیده است. معاون نخست وزیر روسیه نیز چندی بعد در مصاحبه ای اعلام کرد این کشور تنها درصورتی حاضراست به طرح مشترک آمریکا و ناتو در زمینه ایجاد سامانه دفاع ضد موشکی در اروپا بپیوندد، که کشورش شریکی با حقوق برابر در این طرح محسوب شده و در خصوص ایجاد همه پایگاه های پرتاب موشک در سراسر خاک اروپا با آن توافق شود. بنظر می رسد امریکا در خصوص استقرار سامانه دفاعی موشکی در اروپا و ترکیه در صدد است با کمترین هزینه های سیاسی و دیپلماتیک نظر موافق روسیه را جلب کند و علیرغم موضع سخت روسیه بنظر می رسد که امریکا و ناتو به هیچوجه در صدد تحریک روسیه نبوده و سعی دارند با گفتگو و دیپلماسی نگرانی روسیه را برطرف نموده و حتی با روسیه در این خصوص به توافقی دست یابد. امری که تاکنون خیلی مورد استقبال روسیه نبوده است.

روسیه ضمن مخالفت با استقرار سپر موشکی ناتو در اروپا از توانایی کشورش برای خنثی کردن و رهگیری موشک هایی خبر داد که اتحادیه اروپا را مورد هدف قرار داده اند. این در حالی است که در این رابطه، روس ها اقدام به برگزاری کنفرانسی بین المللی دو روزه تحت عنوان بررسی امنیت موشکی قاره اروپا در اوایل ماه مه ۲۰۱۲ در مسکو نمودند که در این کنفرانس حدود ۵۰ کشور جهان بخصوص کارشناسان ارشد نظامی روسیه و ناتو شرکت داشتند. هدف روسیه از این اقدام نشان دادن جدیت خود در برخورد با موضوعی است که امنیت آنرا مورد توجه دارد. در جریان این کنفرانس، دیمیتری روگوزین معاون نخست وزیر روسیه بوضوح تاکید کرد روسیه اجازه استقرار سامانه موشکی سازمان ناتو را در اروپا نمی دهد زیرا این سامانه توازن استراتژیک در منطقه و امنیت مرزهای روسیه را به هم می زند. وی همچنین تاکید کرد هیچ کشوری این اجازه را ندارد که سپر دفاع موشکی را برای احساس مصونیت خود ایجاد کند. این موضوع روسیه بسیار تند و بیانگر نگرانی جدی روسیه از استقرار این سامانه است.

روسیه اصل همکاری با امریکا و ناتو را رد نمی کند ولی چارچوب و نوع همکاری از نگاه مسکو کاملا با نگاه غربی تفاوت دارد. روسیه مایل است در چارچوب همکاری های طرفین، برخی از ایستگاه های ردیابی موشکی روسیه از جمله ایستگاه ردیابی موشکی Don-2NP در منطقه سوفرینو در همکاری با ناتو نیز مورد بهره برداری قرار گیرد. امری که با مخالفت امریکا و ناتو طی ماه های اخیر مواجه شده و تاکید کرده اند که در پی استقرار این سامانه پدافند موشکی بدون همکاری روسیه هستند. روسیه در واقع با این پیشنهاد ضمن تاکید بر همکاری با طرف غربی و با توجه به عدم استقبال امریکا و ناتو مایل است نشان دهد که نگرانی های مشروعی دارد و چنانچه بحث همکاری طرفین مطرح است طبیعیست که برخی از ایستگاه های ردیابی موشکی روسیه نیز می تواند جزئی از این سامانه قرار گیرد و لذا مخالفت غرب با این پیشنهاد، نگرانی روسیه را مشروع می کند.

۲٫ تهدید روسیه به نابودی سامانه دفاعی موشکی

موضع روسیه در خصوص نوع برخورد امریکا روز بروز حالت سخت تر و آشکارتری گرفته است. در این رابطه، نیکلای ماکاروف رییس ستاد کل نیروهای مسلح روسیه در تاریخ ۱۸/۲/۱۳۹۱ اعلام کرد روسیه حمله نظامی به سامانه موشکی آمریکا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در اروپا را می تواند مورد توجه قرار دهد. وی برنامه های واشنگتن را موجب بی ثباتی در جهان دانست که از طرف دیگر به صورت گسترده ای امنیت استراتژیک روسیه را به خطر می اندازد. ماکاروف حتی اظهار داشت اگر آمریکا و پیمان ناتو با حراست از امنیت خود، امنیت همسایگان و دیگران را تهدید کرده و به آن توجه نکنند ما هیچ راه دیگری نخواهیم داشت جز این که تصمیم مناسب و اقدامات متقابل در مورد آن ها اتخاذ کنیم و اقدامات متقابل مورد نظر ما نه تنها استقرار موشک های اسکندر در منطقه کالنینگراد است، بلکه شامل نابودی قسمت هایی از پدافند سپر دفاع موشکی غرب نیز خواهد شد.

چند روز بعد نیز آناتولی سردیوکوف وزیر دفاع روسیه در تاریخ ۲۱/۲/۱۳۹۱، بار دیگر این تهدید را تکرار کرد و در جمع خبرنگاران اظهار داشت روسیه ممکن است از موشک های تاکتیکی اسکندر برای نابودی اجزای سامانه موشکی آمریکا در اروپا استفاده کند. وی تاکید کرد ما اخیرا در کنفرانس بین المللی سپر موشکی اروپا در مسکو متذکر شدیم که استقرار سامانه پدافند موشکی در اروپا موجب نگرانی ما است. وی در پاسخ به سئوالی که آیا روسیه به تسلیحات جدیدی برای مقابله با سامانه موشکی آمریکا نیاز دارد، اظهار داشت: تسلیحات موجود در روسیه کاملا از عهده حل این معضل برمی آیند و موشک های اسکندر را می توان با موفقیت برای نابودی تسلیحاتی که ممکن است مانع پرتاب موشک های ما شوند، بکار برد. وی در باره نتایج کنفرانس بین المللی سپر دفاع موشکی در مسکو گفت ما در انتظار پیشنهادهای معین طرف آمریکایی در خصوص سپر دفاع موشکی اروپا هستیم. در این راستا، مدودیف رییس جمهوری پیشین و نخست وزیر جدید روسیه نیز در تاریخ ۲۸/۲/۱۳۹۱ اعلام کرد، در صورتی که سامانه پدافند موشکی آمریکا در کشورهای قاره اروپا مستقر شود، روسیه تدابیر متقابلی اتخاذ می کند که از آن جمله استقرار موشک های اسکندر در مرزهای غربی روسیه و خودداری مسکو از نابودی بخشی از تسلیحات تهاجمی استراتژیک خود است.

۳٫ درخواست تضمین های حقوقی

ارائه ضمانت های حقوقی معتبر از سوی امریکا موضوعی است که بدفعات از سوی روسها درخواست شده است. روند چند ساله وقایع نشان می دهد که امریکا تاکنون نتوانسته نگرانی های روسیه را بر طرف کند و از نظر روسیه پیشنهادات ناتو و امریکا به میزان کافی اعتماد برانگیز نیست. با توجه به حساسیت های شدید ایجاد شده در این رابطه و گستره روز افزون آن، امریکا برای جلب توجه روسیه پیشنهاد نموده تا یکسری تضمین های حقوقی در باره ماهیت سامانه موشکی خود در قاره اروپا به روسیه بدهد. این پیشنهاد مورد استقبال روسیه واقع شده و اخیرا وزیر دفاع روسیه عنوان داشته اگر آن ها چنین تضمین هایی را بدهند ما به دیده دیگری به مساله نگاه می کنیم. البته روسیه خواستار طرح موضوع در کنگره امریکا و تصویب موضوع ضمانت حقوقی از سوی کنگره است. این در حالی است که این نوع ضمانت حقوقی در زمینه سامانه دفاعی ضدموشکی در اروپا حساسیت شدید در امریکا ایجاد می‌کند. دولت امریکا به طرف روس اعلام کرد تایید چنین سندی در کنگره این کشور چند ماه پیش از انتخابات ریاست جمهوری، غیرواقعی است. در واقع اوباما شدیدا نگران است که طرح این موضوع در کنگره، با حضور اکثریت جمهوریخواهان، او را در شرایط متزلزلی در کشاکش سنگین با جمهوری خواهان که معتقدند دولت وی از قاطعیت لازم در برابر روسیه برخوردار نیست، بکشاند. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز اخیرا با انتقاد از رویکرد آمریکا در این زمینه گفت: آنها نمی خواهند به روسیه تضمین بدهند که سامانه موشکی آمریکا و ناتو علیه روسیه هدف گیری نمی شود و این موضوع واقعا ما را نگران می کند. حتی می توان گفت بنظر می رسد روسیه متوجه موقعیت دشوار دولت اوباما هست و در واقع بدنبال امتیازگیری از این کشور در مسائل مختلف سیاست خارجی و از جمله در رابطه با سامانه دفاعی موشکی اروپاست.

این در حالی است که روسیه برای خنثی کردن سامانه ضد موشکی امریکا در شرق اروپا از ابزارهای متعددی برخوردار است که عمدتا عباتند از : ابزارها و راهکارهای حقوقی، بین المللی، سیاسی و نظامی. در این میان، تعلیق کاهش نیروهای متعارف در اروپا، خروج از پیمان کاهش تسلیحات استارت و افزایش توان هسته ای روسیه، از ابزراهای نظامی سیاسی در این رابطه روسیه است. به عنوان نمونه، پوتین در واکنش به طرح سامانه پدافند ضد موشکی آمریکا در ۱۴ ژوئیه ۲۰۰۷ با صدور فرمانی، عضویت روسیه در پیمان کاهش نیروهای متعارف در اروپا را به حال تعلیق در آورد. در این میان احتمال آغاز مسابقه جدید تسلیحاتی، می تواند شرایط دشوار و غیرقابل پیش بینی را برای طرفین بوجود آورد. روسیه پیگیری طرح سامانه پدافند ضد موشکی را به معنای تضعیف نظام بازدارندگی در جهان می داند که به ناامن شدن محیط بین المللی خواهد انجامید. مسکو همچنین برپایی سامانه پدافند موشکی در اروپای شرقی را مرز بندی میان اروپا و روسیه از سوی آمریکا می دانند.

دورنمای رخداد

مطالعه و تحلیل روند وقایع نشان می دهد که روسیه مایل نیست در این قضیه کوتاه بیاید و این امر می تواند فضای جدیدی از جنگ سرد را مجددا در روابط روسیه با امریکا بوجود آورد. موضعگیری های شدید مقامات روسی و ادبیات بکار رفته از سوی مقامات روسیه در این رابطه بیانگر بالا گرفتن تنش دوباره در روابط روسیه با امریکا از یکطرف و با پیمان ناتو از طرف دیگر است. بنظر می رسد با قدرت گیری روسیه طی چند سال اخیر و فائق آمدن بر مشکلات سیاسی اقتصادی دهه گذشته، روس ها دیگر حاضر نیستند در برابر امریکا و غرب کوتاه بیایند و حتی می توان عنوان کرد هر چه روسیه از توانایی و اقتدار بیشتری در صحنه داخلی و خارجی برخوردار شود به همان نسبت از موضع سخت تر و انعطاف ناپذیرتری در برابر امریکا برخوردار خواهد شد و این امر ممکن است به یک جنگ سرد دوباره در روابط روسیه با امریکا منجر شود. مگر اینکه امریکا کمی از موضع خود عقب نشینی کند و با دادن تضمین های عینی و ملموس و حقوقی نگرانی های امنیتی روسیه را برطرف نماید.

ولادیمیر پوتین که برای سومین دور بریاست جمهوری روسیه انتخاب شده از موقعیت قوی در برابر امریکا برخوردار است. عدم شرکت پوتین در نشست اخیر سران گروه هشت در مریلند امریکا و اعزام مدودوف نخست وزیر روسیه بیانگر این رویکرد جدید روسیه است. امری که خشم دولت امریکا و شخص باراک اوباما را بدنبال داشت و بمنزله شکستی برای موقعیت جهانی امریکا و رهبری آن بر گروه هشت می باشد. پوتین با ارزیابی شرایط جدید روسیه از یکطرف و مشکلات متعدد امریکا در صحنه داخلی و خارجی، از جمله کسری بودجه عظیم، بدهی های گسترده خارجی، مشکلات اقتصادی و مالی، انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر و موقعیت تضعیف شده اوباما در برابر جمهوریخواهان و کنگره، شرایط جدیدی را در برابر مسکو می گشاید که می تواند برای پوتین نویدبخش باشد. از طرفی چالش روسیه در روابط با امریکا بر سر موضوع هسته ای ایران و وضعیت بشار اسد در سوریه مناسبات این کشور با امریکا را در فضای دشوار و غیر منعطفی قرار داده است. روسیه امروز حاضر نیست در برابر امریکا کوتاه بیاید و سامانه موشکی امریکا در اروپای شرقی و ترکیه بهانه خوبی برای روس ها فراهم کرده تا اقتدار خود را در برابر غرب و امریکایی ها نشان دهند. روسیه نیازمند است به یک توازن جدید در روابط خود با امریکا و غرب برسد و هر یک از موضوعات مهم سیاست خارجی و امنیتی و راهبردی می تواند جایگاه خاص خود را داشته باشد.

آذرماه سال گذشته شماری از تجمع کنندگان مقابل سفارت بریتانیا درخیابان فردوسی وارد ساختمان این سفارتخانه شدند و ضمن پایین کشیدن پرچم این کشور، خسارت هایی به ساختمان این سفارتخانه وارد کردند. اتحادیه اروپا و شورای امنیت این تهاجم را محکوم کرده و بریتانیا در مقابل، سفیر خود را از ایران خارج کرده و دیپلمات های ایرانی را هم از لندن اخراج کرد. در میان مقامات دولتی و رسمی ایران کسی این حادثه را محکوم نکرد و فقط وزیر خارجه آلمان پس از دیدار با وزیر خارجه ایران، گفت که آقای صالحی از انجام چنین امری، «ابراز تاسف» کرده است. وزارت خارجه بریتانیا روز پنجشنبه اعلام کرد وزیر خارجه ایران و بریتانیا تایید کردند که کشور سومی را اعلام کنند که حافظ منافع دو طرف در پایتخت هایشان باشد. بیانیه وزارت خارجه بریتانیا می گوید ویلیام هیگ به طرف ایرانی گفته کشورهای پنج به علاوه یک در مذاکرات هسته ای با ایران، موضع متحدی دارند و یک هدف را دنبال می کنند. ایران اخیرا دو دور مذاکره با کشورهای آلمان، بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه و آمریکا موسوم به کشورهای پنج به علاوه یک داشته که هنوز نتیجه ای از آن حاصل نشده است. پس از دیدار در استانبول و بغداد، قرار است مسکو میزبان دور بعدی گفت وگوها باشد. ادامه….

گروه پنج به علاوه یک از ایران می خواهد فعالیت های مرتبط با غنی سازی اورانیوم را با قوانین بین المللی مطابقت داده و نگرانی ها از احتمال ساخت بمب اتمی را رفع کند. رویترز در گزارشی گفته ایران در مذاکرات اخیر درخواست کرده تحریم ها علیه ایران برداشته شود. شورای امنیت سازمان ملل تاکنون طی چهار قطعنامه تحریمی از ایران خواسته فعالیت های مرتبط با غنی سازی اورانیوم را به حال تعلیق درآورده و صحت صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای خود را به آژانس بین المللی انرژی اتمی ثابت کند. ایران این قطعنامه ها را رد کرده و فعالیت های مرتبط با غنی سازی اورانیوم را گسترش داده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی هم در چند ماه گذشته دو بار مذاکراتی با ایران داشت ولی هر دو بدون نتیجه پایان یافت. آژانس خواستار همکاری بیشتر ایران برای بازرسی از سایت های مشکوک به فعالیت های نظامی است. آمریکا و اتحادیه اروپا تحریم های یکجانبه ای علیه ایران به اجرا گذاشته و صنایع مالی و نفت و انرژی ایران را با مشکل روبرو کرده اند. آمریکا بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را در فهرست تحریم های خود قرار داده است. به گزارش رویترز، در دیدار روز پنجشنبه میان آقای هیگ و آقای صالحی، وضعیت سوریه هم مورد بررسی قرار گرفته و بریتانیا از ایران خواسته از نفوذ خود در سوریه استفاده کرده و نقش میانجیگری کوفی عنان، حمایت کنند.

مذاکره همواره یکی از شیوه های رایج میان دولت ها برای اختلافات بوده است. مذاکراتی که میان دولت ها صورت می گیرد بسته به شدت و ماهیت موضوع یا موضوعات مورد مذاکره دارای ابعاد و ویژگی های مختلفی است. در مذاکرات که عرصه بده و بستان است، همواره موضوعات متعددی به هم پیوند می خورد که خود مذاکره را پیچیده می کند. نگارنده در این نوشتار قصد بررسی نظری ابعاد و جوانب مختلف مذاکرات دیپلماتیک را ندارد، بلکه قبل از ورود به بحث اصلی قصد بیان این نکته را دارد که وضعیت و شرایط پیش از هر مذاکره ای از خود زمان مذاکره مهم تر است. زیرا نتایج مذاکرات تابع شرایط پیش از مذاکره است و به عبارت دیگر آنچه که در شرایط قبل از مذاکرات اتفاق می افتد، نتایج مذاکرات را مشخص می کند و شکل می دهد.

اعمال فشارها، نمایش قدرت، تهدیدات، جنگ های روانی و فعالیت های تبلیغاتی که معمولاً قبل از مذاکرات اتفاق می افتد، اقدامات اتفاقی و بدون هدفی نیستند و کاملاً در جهت تأثیر گذاری بر مذاکرات پیش رو و شکل دادن به نتایج آن، به شکل دلخواه می باشند. این اقدامات طرفین مذاکره را در شرایطی قرار می دهد که در روز مذاکره قدرت مانور یکی از آنها را محدود کند و قدرت مانور دیگری را افزایش دهد. به خاطر وضعیت و شرایط پیش از مذاکرات است که دولتمردانی که به اطلاعات خاصی دسترسی دارند از پیش آگاهند که نتیجه مذاکرات به کدام سمت است. بر این مبنا نگارنده قصد دارد به تبیین شرایط پیش از مذاکرات هسته ای مسکو بپردازد و استدلال کند که مذاکرات مسکو برای ایران دشوار است، به گونه ای که با مذاکرات بغداد و استانبول اصلاً قابل مقایسه نیست.توافق روسیه و غرب بر سر سوریه و دو راهی ایران: آن گونه که در خبر ها آمده است، دولت های غربی و روسیه بر سر باقی نماندن بشار اسد بر سر قدرت به توافق رسیده اند و در یک سطح ظاهری صرفاً در مورد شیوه برکناری وی با همدیگر اختلاف دارند. سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه بیان کرده است که «روسیه هیچ گاه اصراری بر ماندن اسد در قدرت نداشته است و… از خواست ملت سوریه حمایت می کند». از طرفی وزیر خارجه انگلستان از احتمال مداخله نظامی در سوریه سخن رانده است که این بیان بدون تأمین نظر روسیه ممکن نیست. توافق روسیه و غرب توافقی مهم است که همانند توافق قدرت های بزرگ در گذشته دارای پیامدهایی برای ایران است.ادامه….

زیرا قرار است که مذاکرات هسته ای در ۲۹ و ۳۰ خرداد در مسکو ادامه پیدا کند و در این میان ایران انتظار حمایت روسیه را از خود در این مذاکرات دارد. از طرفی مسکو میزبان نشست است و در مذاکرات نقش آن تعیین کننده است. در این بین آنچه که باعث می شود که انتظار ایران از حمایت روسیه با چالش مواجه شود، این است که روسیه انتظار دارد که ایران در بحث سوریه مواضع خود را تعدیل کند. یکی از اهداف سفر لاوروف به ایران این است که به ایران اعلام نماید که روسیه با غرب بر سر حل بحران سوریه به توافق رسیده است و انتظار همراهی ایران را در مقابل حمایت روسیه از مذاکرات مسکو دارد. ایران در این شرایط بر سر دو راهی قرار گرفته است. بدین معنی که با جواب منفی دادن به روسیه، باعث رنجش مسکو شود و در نتیجه در مذاکرات مسکو تنها بماند و یا حتی مذاکرات به شکست منجر شود و یا اینکه به حذف بشار اسد رضایت دهد. در واقع ایران باید انتخاب کند که با حمایت روسیه، مذاکرات مسکو به نتیجه برسد و یا اینکه ترجیح دهد که بشار اسد بر قدرت بماند. البته این گونه به نظر می رسد که دولت های غربی و مشخصاً ایالات متحده نیز به دنبال آن است که در مذاکرات مسکو به ایران امتیازاتی دهند و در مقابل ایران موضع خود را درباره سوریه تعدیل کند. شرایط برای ایران از این جهت دشوار است که اگر مذاکرات مسکو در اثر عدم همراهی روسیه و انعطاف ناپذیری دولت های غربی به شکست منجر شود، ممکن است دولت های غربی طبق تصمیم از پیش اتخاذ شده به تحریم نفتی ایران بپردازند و با همراهی روسیه به اعمال فشارهای بیشتری علیه ایران بپردازند. از طرفی در صورت حذف نظام سیاسی سوریه، جایگاه منطقه ای ایران تضعیف می شود.

این وضعیت باعث شده است که ایران در روز مذاکرات مسکو صرفاً به انتخاب یکی از گزینه ها بپردازد. این خود یکی از مواردی است که نشان می دهد که شرایط قبل از مذاکرات در تعیین نتیجه مذاکرات از اهمیت فراوانی برخوردار است.

انعطاف ناپذیری غرب برای ضربه زدن به روابط روسیه و ایران: روسیه خود را قدرت بزرگی می داند که قادر است در حل موضوعات و مشکلات بین المللی ایفای نقش بکند. بدین خاطر نه تنها وارد مذاکراتی می شود که در جهت حل مسائل بین المللی است، بلکه در موارد زیادی خود میزبان جلسات می شود و به ارائه پیشنهاد می پردازد. طبیعی است که موفقیت روسیه در این مسیر باعث ارتقای جایگاه بین المللی آن شود.

در این شرایط، روسیه از ایران انتظار بسیار بیشتری برای انعطاف پذیری در مذاکرات دارد. زیرا روسیه توان اقناع کردن قدرت های غربی را ندارد و به عبارتی توان روسیه بر آنها نمی چربد. از طرفی عدم همراهی ایران با خواسته های روسیه در مذاکرات هسته ای خود سبب می شود که روسیه به سمت طرف مقابل گرایش پیدا کند.

این صرفاً یک بعد مسأله است، بعد دیگر مذاکرات هسته ای این است که دولت های غربی با علم به این که انعطاف ناپذیری ایران بیش از هر چیز باعث رنجش روسیه از ایران می شود، تلاش می کنند که شرایط را به گونه ای شکل دهند که ایران موضع انعطاف ناپذیری در مذاکرات اتخاذ کند و بدین طریق روسیه را از ایران دور کنند. در ین راستا، غرب به دنبال انعطاف ناپذیری در مذاکرات است. زیرا انعطاف ناپذیری غرب سبب انعطاف ناپذیری ایران می شود. به نظر می رسد در راستای این انعطاف ناپذیری غرب سطح خواسته های خود از ایران را بالا ببرد و در مقابل سطح امتیازات به ایران را کاهش دهد. غرب با اتخاذ این موضع یا مذاکرات مسکو را به شکست می کشاند و بدین طریق به روسیه یادآور می شود که در حل موضوعات بین المللی وزن منحصر به فردی ندارد و یا اینکه روسیه را وا می دارد که به ایران برای تعدیل مواضعش فشار آورد. به نظر می رسد که غرب خواهان این نیست که حداقل مذاکرات هسته ای در مسکو به نتیجه برسد تا سبب اعتباری برای روسیه شود. از طرفی روسیه خواهان این است که مذاکرات اگر قرار است به نتیجه منجر شود، این امر در مسکو اتفاق بیفتد.

یکی از دلایلی که غرب در استانبول از خود انعطاف پذیری نشان داد، ولی در مذاکرات بغداد این کار را نکرد، این است که دولت های غربی دولت ترکیه را گزینه ای مطلوب می دانستند و تلاش داشتند از این طریق به ترکیه نقش دهند. اما چون دولت عراق به ایران گرایش دارد و غرب خواهان این نبود که مذاکرات در بغداد به نتیجه برسد. لذا موضع انعطاف ناپذیری اتخاذ کرد. در مورد روسیه نیز دولت های غربی این باور را دارند اما با یک نکته وجود دارد و آن این است که اگر قرار است مذاکرات مسکو به نتیجه برسد باید نتایج مذاکرات به نفع غرب باشد. لذا باید گفت که خود روسیه هم بر سر دو راهی قرار گرفته است و این خود بیش از پیش فرایند مذاکرات مسکو را دشوار و پیچیده می کند.

دورنمای رخداد

آن گونه که از وضعیت پیش از مذاکرات هسته ای مسکو بر می آید، این است که شرایط پیش از مذاکرات در تعیین نتایج مذاکرات بسیار تعیین کننده است و سناریوهای مختلفی را برای فردای پس از مذاکرات هسته ای مسکو طراحی کرده است. سناریوی اعمال تحریم نفتی از اول تیر، سناریو معاف کردن برخی از کشورها از تحریم نفتی ایران، سناریو حذف تدریجی تحریم، سناریو حذف بشار اسد و نوع روابط ایران با روسیه و ۱+۵ از جمله سناریوهایی است که فردای پس از مذاکرات احتمال وقوع هر یک از آنها وجود دارد. این که چه نوع سناریویی عملی می شود، تابع این است که در روز ۲۹ و ۳۰ خرداد چه تصمیمی اتخاذ شود، تصمیمی که شرایط پیش از مذاکرات در شکل دادن به آن تعیین کننده است. همین عامل مذاکرات مسکو را بسیار حساس و پیچیده کرده است.

وی در پاسخ به سوالی در این باره که انتظارها درباره نتایج دور جدید مذاکرات بسیار پایین است و چه اقداماتی باید انجام شود که این گفت‌وگوها موفق شود، گفت: ما همیشه گفته‌ایم که در اقداماتمان با منطقی شفاف به پیش می‌رویم. ما از گفت‌وگو استقبال می‌کنیم. ما همواره درباره همکاری و گفت‌وگو با کشورهای مختلف درباره طیف وسیعی از موضوعات از جمله همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای، آماده هستیم. اما این موضوع باید با راهبرد مشخصی باشد.اگر به توافقات استانبول و بغداد احترام گذاشته شود به مذاکرات مسکو خوشبین خواهیم بود.سعید جلیلی در ادامه گفت: اگر آنها نیز به استراتژی مشابه و رویکرد مشابهی پایبند باشند آنگاه چشم انداز گفت‌وگوها امیدوارکننده خواهد بود. ما این موضوع را در مذاکرات استانبول و بغداد تکرار کرده‌ایم. در صورتی که به توافقاتی که در استانبول و بغداد حاصل شد، احترام گذاشته شود، ما با خوشبینی به این دور از مذاکرات می‌نگریم. اگر این نوع از احترام را بنگریم، در این صورت قادر خواهیم بود تا مذاکرات را در فضایی مثبت ببینیم. دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در پاسخ به سوالی درباره نقاط مهم مورد مذاکره در گفت‌وگوها گفت: من معتقدم چیزی که باید با جزئیات مورد بررسی قرار گیرد تعدادی از پیشنهاداتی است که ما در گفت‌وگوهای بغداد مطرح کردیم. ما پنج زمینه عمده را مطرح کردیم. چهار مورد آن مربوط به انرژی هسته‌ای بود و یکی از آنها نیز درباره موضوعات مختلف بود. در همان زمان، طرف دیگر نیز یک پیشنهاد مطرح کرد.ادامه….

*انتظار داریم حق غنی‌سازی ایران برسمیت شناخته شود

وی ادامه داد: برای پیشرفت گفت‌وگوها به توافق در دو زمینه عمده نیازمندیم. نخست، ما به شدت مخالف تسلیحات کشتار جمعی هستیم. امروز جمهوری اسلامی ایران ظرفیت همکاری در زمینه خلع سلام و عدم انتشار تسلیحات اتمی را دارد. بنابراین این ظرفیت‌ها باید توسط جامعه جهانی استفاده شود. دوم، ما انتظار داریم که حق ایران در زمینه فناوری هسته‌ای که شامل غنی‌سازی اورانیوم می‌شود به رسمیت شناخته شده و احترام گذاشته شود. این موضوعی است که به طور شفاف توسط معاهده ان‌پی‌تی تعریف شده است. من معتقدم که بررسی کردن این دو موضوع به پیشبرد مذاکرات کمک خواهد کرد.

*تمام فعالیت‌های ایران در تطابق با “‌ان‌پی‌تی” است

خبرنگار راشاتودی در ادامه این مصاحبه گفت که تاسیسات هسته‌ای ایران اخیرا هدف حمله سایبری دیگری قرار گرفت. چه میزان این تهدید جدی بوده و آیا پیچیدگی این چنین حملاتی در حال افزایش است، که سعید جلیلی در پاسخ گفت: شما می‌دانید که فعالیت‌های هسته‌ای ایران کاملا تحت کنترل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد. تمام فعالیت‌هایی که ایران هم اکنون به پیش می‌برد، در تطابق کامل با “ان‌پی‌تی” [پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی] است. این فعالیت‌ها با قوانین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تطابق دارد. در واقع، جامعه جهانی هم اکنون نگران چیز دیگری است. چرا برخی این آزادی را دارند که علیه فعالیت‌هایی که صلح‌آمیز بوده و توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کنترل می‌شود و در تطابق با ان‌پی‌تی است حرف می‌زنند؟

*چه ارتباطی میان تروریست‌ها و شورای امنیت سازمان ملل وجود دارد

وی افزود: این مخالفت فقط به حملات سایبری محدود نشده است. جامعه جهانی هم اکنون آشکارا این سوال را مطرح می‌کند که چرا برخی از دانشمندان ما که در تاسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز فعالیت می‌کنند هدف تروریست‌ها قرار می‌گیرند. نام این افراد در لیست شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفته بود که شامل تحریم‌ها بودند. این باعث شد تا تروریست‌ها برای نابود کردن افرادی که در لیست سیاه قرار داشتند آزاد باشند. بنابراین سوال این است: چه ارتباطی میان تروریست‌ها و شورای امنیت وجود دارد.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران اضافه کرد: سوال دیگر آن است، چرا برخی اقدامات خرابکارانه علیه کشوری که دارای فعالیت‌های مشروع و صلح‌آمیز است انجام می‌دهند؟ شگفت انگیزتر آن است که آنها آشکارا تایید می‌کنند که تمامی این اقدامات توسط آنها انجام شده است. این موضوع سوال دیگری را ایجاد می‌کند، چرا جامعه جهانی که ادعا می‌کند تحت حاکمیت قانون زندگی می‌کند این شرایط را می‌پذیرد زمانی که تمامی قوانین نقض میشوند و کشورهایی که به دنبال حقوق مشروع خود هستند علیه آنها تبعیص می‌شود. این گونه تبعیض‌ها فقط به یک کشور محدود نمیشود.

*نه حملات تروریستی و نه تهدیدها مانع پیشرفت مردم ایران نشده است

وی ادامه داد: شما باید آگاه باشید که، خوشبختانه، نه حملات تروریستی، نه حملات سایبری و نه اقدامات تهدیدی، هیچ آسیب یا توقفی در پیشرفت مردم ایران نداشته است. عموما این موضوع تایید شده است که با وجود تمامی توطئه‌ها علیه فعالیت‌های هسته‌ای، ایران قادر بوده تا به فعالیت خود در تطابق با ان‌پی‌تی و ضرورت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه دهد.

*تهدیدهای اسرائیل علیه ایران ماهیت جنگ طلب این رژیم را نشان می‌دهد

خبرنگار راشا تودی در ادامه این مصاحبه به تهدیدات آشکار رژیم صهیونیستی درباره حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران اشاره کرد و گفت در صورتی که اسرائیل تصمیم به حمله به ایران بگیرد، آیا برای این اقدام به موافقت آمریکا نیاز دارد که جلیلی پاسخ داد: این گونه اقدامات در ماهیت نامشروع و جنگ طلب رژیم صهیونیستی قرار دارد. من معتقدم که این گونه جملات به آشکار شدن ماهیت واقعی اسرائیل کمک می‌کند. این گونه جملات نشان می‌دهد که این رژیم به دنبال دستیابی به اهدافش از طریق حملات نظامی است. بار دیگر این رژیم فکر می‌کند که این حق را دارد تا این جملات را مطرح کند و تمام جهان را تهدید کند. این اقدامات با مقاصد نظامی، جنگجویانه و خشونت آمیز هدایت می شود.

*اسرائیل از هر زمان دیگری ضعیفتر است

وی افزود: اگر چه، این رژیم از هر زمان دیگری ضعیفتر است و درباره قدرتش تردید وجود دارد. تنها چیزی که واضح است آن است که جهان از ماهیت نظامی گری و جنگ طلبی آن آگاه است و هر اقدامی که توسط این رژیم اتخاذ شود، نامشروع است. این رژیم همچنان بر اساس غلط و نامشروع فعالیت می‌کند. اگر چه قدرت و توانایی ایران به خوبی شناخته شده است. استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای فرصتی بود که توسط نسل جوان ایران و با کار سخت و تحقیقات علمی ممکن شد. این پتانسیل چیزی نیست که ممکن باشد با راه‌های فیزیکی یا تسلیحات نابود کرد. این اقدامات صلح‌آمیزی است که تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام می‌شود.

خبرنگار راشاتودی در ادامه این مصاحبه به موضوع سوریه اشاره کرد و گفت که ایران از نظام سوریه و مبارزه این نظام با سازمان‌های تروریستی حمایت می‌کند، آیا ماهیت خونین این درگیری این احساس را برای کناره‌گیری رئیس جمهور سوریه ایجاد نکرده است که جلیلی در پاسخ به این سوال گفت: موضوع دیگری که در گفت‌وگوهای استانبول و بغداد به آن پرداختیم موضوعات منطقه‌ای از جمله اوضاع در بحرین و سوریه و موضوعات مشابه بود. ما معتقدیم که راه حل ساده‌ای برای آنها وجود دارد که وابسته به یک موضوع است و آن احترام به مردم و دموکراسی است. اگر جامعه جهانی نیت خالص خود را برای بررسی این موضوع نشان دهد، پس می‌توان راه حل مداومی پیدا کرد. ما همواره خواستار این موضوع در رابطه با سوریه بودیم.

*مردم سوریه باید درباره راه‌حلی نهایی تصمیم‌گیری کنند

وی افزود: دو مشکل در سوریه وجود دارد. اول، مردم خواستار اصلاحات هستند که باید معرفی شود. ما به این خواسته و اعتقاد احترام می‌گذاریم که مردم سوریه باید درباره راه‌حلی نهایی تصمیم بگیرند. هر گونه مداخله خارجی کمک نخواهد کرد. فراهم کردن تسلیحات یا آموزش تروریست‌ها اشتباه است. این اقدامات در راستای منافع ملت سوریه نیست. باید به مردم سوریه این توانایی داده شود تا تصمیمات خود درباره اصلاحات را اتخاذ کنند. فراهم کردن تسلیحات یا حمایت از تروریست‌ها قابل قبول نیست. این فقط به تلفات بیشتر در میان غیرنظامیان و خونریزی منتهی می‌شود. این مسیر اشتباهی برای موفقیت است.

*دموکراسی نمی‌تواند از طریف دخالت نظامی و اشغالگری تحمیل شود

خبرنگار راشاتودی در سوال دیگری گفت که طی دهه گذشته چندین سناریوی تغییر رژیم در جهان عرب دیده شده است، آیا ایران نگران اجرای چنین سناریویی در اینجا نیست که دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران پاسخ داد: بار دیگر،‌ که ما همواره گفته‌ایم، دموکراسی نمی‌تواند از طریق خشونت، دخالت نظامی یا اشغالگری تحمیل شود. کسانی که از این تاکتیک‌ها استفاده کردند بعدها تایید کردند که اهداف دیگری در ذهن دارند و داستان های زیادی برای اثبات این موضوع وجود دارد.

وی افزود: آنهایی که افغانستان را به دستاویزهای مختلف اشغال کردند، اعتراف کردند که آنها از شبکه‌های تروریستی حمایت کرده و آنها را تغذیه می‌کردند.آنهایی که عراق را اشغال کردند گفتند که این کشور تسلیحات کشتار جمعی دارد اما بعدا اعتراف کردند آنها یکی از حامیان اصلی صدام حسین بودند. بویژه زمانی که صدام حسین جنگ هشت ساله را علیه ایران به راه انداخت آنها تصدیق کردند که در کنار عراق ایستاده بودند و به هر شیوه ممکن از وی حمایت کردند.

سعید جلیلی ادامه داد: در شرایطی که آنها یک کشور را اشغال کردند، آنها باید به دلیل خشونت‌ها و جنایات گسترده محکوم شوند. امروز آنها به سختی توانستند خود را از باتلاق خارج کنند. شما می‌توانید به یاد بیاورید که در پایان آنها از ایران برای خارج شدن کمک خواستند.امروز آنها بسیار ضعیف هستند و شرایطشان بسیار ضعیف است. امروز، جهان اعتقاد ندارد که کسی بتواند دموکراسی را بر خلاف خواست مردم و از طریق اشغالگری، حمله نظامی یا منطق مشابهی ایجاد کند. مردم معتقد نیستند که این کشورها می‌خواهند که به آنها کمک کنند چون کمک آنها معمولا با تلفات گسترده‌ای همراه است. اگرچه هر کجا که آنها پای خود را گذاشتند با چالش‌های جدی مواجه شدند.

*ایران مدل موفقی از یک کشور دموکراتیک است

وی افزود: در این زمان، ایران نشان داده است که مدل موفقی از یک کشور دموکراتیک است که توسط مردم اداره می‌شود. مدل ایران مثال موفقی برای منطقه و تمام جهان است. این یک دموکراسی موفقی است که مردم حق شکل دادن به آینده خود را دارند. این مدل در هر دو زمینه مقاومت در برابر فشار خارجی و پیشرفتمان موفق بوده است.

نظرسنجی جدید پیو علاوه بر مذهب متغیرهایی از قبیل جنسیت، سن، نژاد، تحصیلات، درآمد خانواده، گرایش های حزبی، و ایدئولوژی را برای سنجش و پیش بینی نحوه رای دادن جامعه آمریکا را در نظر گرفته است.بنا براین گزارش، نظرسنجی پیو در بازه زمانی ۲۰ اردیبهشت تا ۱۴ خرداد سال جاری در میان ۳۰۰۳ بزرگسال انجام شده است. این نظرسنجی پیش از اعلام گزارش وضعیت اشتغال انجام شده است. گزارش وضعیت اشتغال برای دولت اوباما ناامید کننده بود و همین موضوع می تواند نتایج نظرسنجی پیو را به نفع رامنی برهم بزند.بر اساس نظرسنجی پیو ۴۹ درصد افراد شرکت کننده در نظر سنجی اعلام کرده اند که به اوباما رای خواهند داد. ۴۲ درصد شرکت کنندگان رامنی را نامزد برگزیده خود معرفی کرده اند. بر اساس این نظر سنجی زنان تمایل بیشتری به اوباما دارند و اکثر رای دهندگان به رامنی مرد هستند.ادامه….

سیاهپوستان مثل کوه پشت سر اوباما

جمعیت سفید پوست غیر اسپانیایی زبان آمریکا به سمت کاندیدای حزب جمهوری خواه، میت رامنی، گرایش دارد. ۵۲ درصد جمعیت سفید پوست غیر اسپانیایی زبان آمریکا گفته اند به رامنی رای خواهند داند. این در حالی است که فقط ۴۰ درصد سفیدپوستان غیراسپانیایی زبان اوباما را نامزد مطلوب خود معرفی کرده اند. بر اساس نظرسنجی پیو کاندیدای سفیدپوست جمهوری خواهان نمی تواند امیدی به رای سیاه پوستان داشته باشد زیرا فقط ۳ درصد سیاه پوستان شرکت کننده در این نظرسنجی خود را متمایل به رامنی معرفی کرده اند. اکثریت مطلق، ۹۲ درصد، سیاه پوست غیر اسپانیایی زبان خود را حامی رئیس جمهور سیاه پوست آمریکا معرفی کرده اند. رای اسپانیایی-آمریکایی ها هم برای اوباما خواهد بود، ۶۷ درصد لاتینوهای این نظرسنجی حامی اوباما بوده اند.

نژاد اوباما رامنی دیگر گزینه ها

سفیدپوست

غیراسپانیایی زبان ۴۰ ۵۲ ۸

سیاه پوست

غیراسپانیایی زبان ۹۲ ۳ ۵

اسپانیایی زبان

(لاتینو) ۶۷ ۲۱ ۱۲

بر اساس این نظرسنجی از نظر جغرافیایی اکثریت شمال غرب، غرب میانه، و غرب برای حامی اوباما هستند و رامنی تنها در جنوب از اوباما پیش است.

بر اساس متغیر گرایش های حزبی اکثریت قریب به اتفاق جمهوری خواهان به رامنی و اکثریت قریب به اتفاق دموکرات ها به اوباما رای خواهند داد. در این میان رای مستقل ها می تواند سرنوشت ساز باشد، با این حال رای مستقل ها به صورت مساوی بین اوباما و رامنی تقسیم شده است. از ۱۰۰ درصد رای دهندگان مستقل، ۴۳ درصد اعلام کرده اند به اوباما رای خواهند داد و یک جمعیت ۴۳ درصدی دیگر از مستقل ها رامنی را برای ریاست جمهوری ترجیح می دهند.

گسستگی دست راستی ها

نظر سنجی پیو حاکی از این موضوع است که لیبرال ها مصمم تر از محافظه کاران کاندیدای نزدیک به خود را حمایت خواهند کرد. ۸۳ درصد لیبرال ها حامی اوباما بوده اند و فقط ۱۱ درصد آنها اعلام کرده اند که به رامنی رای خواهند داد. اوباما در کمپ محافظه کاران آنچنان تنها به نظر نمی رسد. در حالی که ۶۷ درصد محافظه کاران خود را حامی رامنی معرفی کرده اند، ۲۵ درصد محافظه کاران گفته اند به اوباما رای خواهند داد. رای میانه رو ها نیز به نفع اوباما خواهد بود، ۵۷ درصد اوباما، ۳۶ درصد رامنی.

پروتستانها تقریبا ۵۱ در صد جمعیت ایالات متحده را تشکیل می دهند.۴۹ درصد پروتستان های شرکت کننده در نظرسنجی پیو حامی رامنی بوده و ۴۳ درصد آنها حامی اوباما بودند. ۷۱ درصد پروتستان های اونجلیک سفیدپوست حامی رامنی هستند. ۵۲ درصد پروتستان های خط اصلی خود را حامی رامنی و ۴۱ درصد خود را حامی اوباما معرفی کرده اند. سیاهان پروتستان با درصد ۹۳ حامی هم نژاد خود هستند.

24 درصد جمعیت آمریکا کاتولیک هستند که در این میان ۴۸ درصد کاتولیک های شرکت کننده در نظرسنجی پیو حامی اوباما و ۴۱ درصد حامی رامنی هستند. در نظرسنجی پیو ۶۶ درصد افراد فاقد گرایش مذهبی حامی اوباما و ۲۶ درصد نیز حامی رامنی معرفی شده اند.

* بر اساس پیمایش چشم انداز مذهبی آمریکا پروتستان های اونجلیست ۲۶ درصد، پروتستان های خط اصلی ۱۸ درصد، و افراد فاقد گرایش مذهبی ۱۶ درصد جمعیت آمریکا را تشکیل می دهند.

در انتخابات امسال ریاست جمهوری آمریکا دو متغیر تعیین کننده مذهب و نژاد معادلات را برای پیش بینی نتیجه انتخابات پیچیده کرده است. هرچند آمریکا تجربه یک رئیس جمهور سیاه پوست و یک رئیس جمهور غیر پروتستان (جان اف. کندی به عنوان یک کاتولیک تنها رئیس جمهور غیرپروتستان آمریکا بوده است) را داشته است اما معادلات امسال پیچیده تر به نظر می رسند و رای دهندگان آمریکایی با در نظر گرفتن مسئله نژاد، دین، و گرایش حزبی مجبور به انتخاب هستند، انتخابی که شاید برای آنها زیاد سرراست به نظر نرسد.

*جداول براساس درصد است.

با این وجود، هردو طرف به موفقیت آن امید زیادی بسته اند، حتی اگر این موفقیت دست کم به معنی توافق بر ادامه مذاکرات باشد.اما ایران فقط وقتی به پای میز مذاکره بر می گردد که تحریم های یکجانبه آمریکا و اتحادیه اروپا تا آن زمان به اجرا در نیامده باشد.اگر گروه ۱+۵ بر خواسته نامعقول خود مبنی بر توقف کامل فعالیت های هسته ای از سوی ایران اصرار بورزد، مذاکرات به شکست می انجامد.شکست مذاکرات تقریبا به طور خودکار منجر به اجرای تحریم های برنامه ریزی شده علیه ایران خواهد شد.از روز ۲۸ ژوئن آمریکا قانون جدید خود را که علیه بانک مرکزی ایران است، به اجرا در می آورد. طبق این قانون، هر شرکت خارجی که با بانک مرکزی ایران وارد معامله شود، حق دسترسی به بازارهای آمریکا را نخواهد داشت.ادامه….

به گفته سناتور رابرت مندز؛ قانون جدید خیلی سادۀ غربی به جهان می گوید: “شما می توانید یا با ایران معامله کنید، یا با آمریکا، اما با هردو نمی توانید”.بلافاصله پس از این قانون، اتحادیه اروپا از روز اول ژوئیه خرید نفت ایران را که معادل ۲۰ درصد نفت ایران است، تحریم خواهد کرد.اگر خریداران اصلی نفت ایران در آسیا شامل چین، ژاپن، هند و کره جنوبی نیز تحت فشار فزاینده آمریکا، خرید نفت از ایران را کاهش دهند، آن وقت صادرات نفت ایران روزانه یک میلیون بشکه در روز کاهش می یابد.

علاوه بر این، مقامات خزانه داری آمریکا نیز تهدید کرده اند؛ “در صورت شکست مذاکرات مسکو، ما به افزایش فشارها ادامه خواهیم داد”.اما آسیا تایمز با وجود برشمردن این خطرات برای ایران می نویسد؛ اما فرض نابودی نظام اسلامی کاملا غلط است و تمام نشانه ها و علائم حاکی از تفکری متفاوت تهران است. تهران قصد دارد به هر قیمتی در برابر فشارها مقاومت کند.دلایل غلط بودن فرض قدرتهای غربی در خصوص نابودی نظام اسلامی در صورت شکست مذاکرات مسکو به این شرح است:

اول اینکه حتی اگر صادرات نفت ایران از ۲٫۲ به ۱٫۲ میلیون بشکه در روز کاهش یابد، با توجه به افزایش چشمگیر قیمت نفت که حتی با کاهش صادرات ایران بیشتر هم خواهد بود، تهران می تواند از فروش نفت خود درآمد بالایی کسب کند.همچنین؛ ایران ۱۰۰ میلیارد دلار ذخایر ارزی دارد. این منابع مالی می تواند به ایران کمک کند به حیات خود ادامه دهد.

علاوه بر این، به خطر افتادن بقای نظام اسلامی، منجر به سرعت گرفتن غنی سازی اورانیوم به سوی توانمندی نظامی (در صورت لزوم) خواهد شد، که آمریکا و هم پیمانانش ادعا کرده اند.دوم، همانطور که بسیاری از نظرسنجی ها نشان داده اند، فعالیتهای هسته ای ایران از حمایت فراوان مردمی برخوردار است.

از نظر مردم ایران، برنامه هسته ای همانند ملی کردن صنعت نفت توسط محمد مصدق است که توسط آمریکا و انگلیس از قدرت ساقط شد.آن واقعه جراحتی را در بین مردم ایران برجای گذاشته که روابط ایران_ غرب را همچنان به دردسر می اندازد. بر این تمایلات ملی گرایانه باید فرهنگ مقاومت مردم بخصوص در برابر فشار خارجی را نیز افزود.بنابراین، هرگونه تقاضای غیر معقول از سوی قدرت های غربی در خصوص فعالیت هسته ای ایران، منجر به خشم عمومی ایرانیان خواهد شد.

سوم آنکه، آیت الله خامنه ای رهبر معظم ایران بارها گفته است؛ فعالیت هسته ای ملت از حق و شان ملی آنها قابل تفکیک نیست و تسلیم شدن در برابر فشارها برای جمهوری اسلامی خطرناک تر از مقاومت و رویارویی با آمریکا است.

وی معتقد است؛ آمریکا به دنبال تغییر نظام ایران است و “پایان فشارهای آمریکا فقط وقتی اتفاق خواهد افتاد که مقامات ایران اعلام کنند، آماده اند بر سر اسلام و جمهوری اسلامی با آنها مصالحه کنند”.

آیت الله خامنه ای حتی سعید جلیلی مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران را به عنوان نماینده خصوصی خود نیز منصوب کرده و بنابراین خود را مستقیما با هرگونه پیامد تهدیدآمیز مرتبط کرده است.بنابراین، در صورت شکست مذاکرات مسکو، رهبر ایران برای رویارویی با غرب، به گزینه های افراطی روی خواهد آورد.

این گزینه ها ممکن است شامل اختلال (نه لزوما انسداد) عبور و مرور کشتی ها در مسیر نفتی حیاتی تنگه هرمز باشد، گزینه ای که یکی از گزینه های بسیار خطرناک است.اقدام احتمالی دیگر ایران می تواند تهدید به خروج از معاهده ان پی تی باشد. طبق قوانین این معاهده، هریک از کشورهای امضاء کننده آن می توانند با اطلاع رسانی به آژانس بین المللی انرژی اتمی سه ماه قبل از خروج، نسبت به خروج از این معاهده اقدام کنند.

ایران می تواند باقی ماندن در معاهده مذکور را به لغو تحریم ها مشروط کند.اختلال در آبراه تنگه هرمز و خروج از معاهده ان پی تی ممکن است باعث یک رشته اقدامات تلافی جویانه (از سوی غرب) و نهایتا منجر به برخورد نظامی بشود که پانتا، وزیر دفاع آمریکا گفته؛ در این صورت “ما (آمریکا) پشیمان خواهیم شد”.

جنگ بر سر فعالیت هسته ای ایران در این مقطع که خاورمیانه در بحران سیاسی_ اقتصادی است، قطعا همه کشورهای دخیل را به جهنم می کشاند. بیداری اسلامی باعث شد اسلام سیاسی به عنوان یک نیروی قدرتمند به خصوص در مصر دوباره احیا شود، ناآرامی در سوریه ادامه دارد و در عراق یک توازن و تعامل شکننده بین گروه های شیعه، سنی و کرد وجود دارد.

این قضیه کاملا قطعی است که هرگونه حمله به ایران، باعث گسترده شدن آتش جنگ به خارج از مرزهای ایران خواهد شد، نباید این حقیقت را فراموش کنیم که ایران یک نظام اسلامی و هنوز هم کشوری انقلابی است.

بنابراین، جنگ با ایران قطعا فراتر از ویرانی و بی ثباتی خواهد رفت، این جنگ ممکن است در واقع منجر به پیدایش چیزی شود که قرار بود از آن ممانعت به عمل آید، یعنی خاورمیانه هسته ای.

دولت اوباما نباید خواهان تشدید درگیری میان ایران و آمریکا در سال انتخاباتی باشد، زیرا این درگیری می تواند منجر به افزایش سرسام آور قیمت نفت و بنزین شود.یک نظرسنجی انجام شده توسط واشنگتن پست، در ماه مارس نشان داد که میزان محبوبیت اوباما عمدتا به دلیل افزایش قیمت بنزین، بشدت کاهش یافته است.

آمریکا بجای آنکه از دیپلماسی شکست خورده و تحریم ها به عنوان ابزاری برای مشروعیت بخشیدن به جنگ و بهانه جویی برای حمله به ایران استفاده کند، باید با پیدا کردن یک فرمول گام به گام مورد قبول دوطرف تنش ها را کاهش دهد.گروه ۱+۵ باید تهیه سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران را تضمین کرده و تمام تحریم های جدید را به حالت تعلیق درآورد.طرفین باید در مورد ادامه مذاکرات در فاصله کوتاه موافقت کنند و در این فاصله، اقدامات اعتمادساز انجام دهند.

پایگاه اینترنتی “آسیا تایمز