در داخل کشور نیز نهاد های مختلف دولتی در تلاش اند تا با برگذاری یک نشست بزرگ در کابل راه های برای مهار فساد و اصلاح ساختارهای فاسد در نظام پیدا نمایند. قرار است با فرا رسیدن اول ماه سرطان، جلسه سه قوه به منظور بررسی اوضاع داخلی کشور برگزار گردد. گفته می شود رئیس جمهور نمایندگان مجلس را وسط تعطیلات تابستانی به کابل فرا خوانده تا جلسه مقام های ارشد سه قوا را تشکیل داده و راه چاره ی برای مشکلات کشور بیابد. اینکه رئیس جمهور نتوانسته است تا پایان تعطیلات مجلس صبر کند نشان می دهد که افغانستان وضعیت دشواری را تجربه می کند و اگر بزودی برای اصلاحات جدی اقدام نشود ممکن است حمایت های جهانی را برای همیشه از دست بدهد.اگرچه واقعیت این است که رابطه حکومت و مجلس در این اواخر رو به بهبود بوده است زیرا رای به وزرای پیشنهادی و موافقتنامه استراتژیک بین آمریکا و افغانستان، در واقع به نحوی حمایت از حکومت بود. اکنون باید دید که حکومت به طرح ۳۶ ماده ای که نمایندگان برای ایجاد اصلاحات و مبارزه با فساد آماده کرده اند، رغبت نشان دهند و آن را اجرایی نماید یا خیر.ادامه….

به هر روی انتظار مردم افغانستان این است که هم حکومت و هم مجلس و قوه قضائیه کشور به صورت جدی در مبارزه با فساد و اصلاحات در کشور اقدام نماید تا افغانستان بیش از این فرصت ها را از دست ندهد. زیرا اگر افغانستان نتواند در نشست توکیو برگ برنده ی در این زمینه ها داشته باشد بعید است کمک سالانه پنج میلیارد دالر برای برنامه های انکشافی افغانستان را به دست آورد. به دلیل آنکه جامعه جهانی لازمه دادن این تعهد را منوط به اصلاحات جدی در اداره و حکومتداری خوب کرده اند. اما اگر حکومت نتواند در گزینش افراد شایسته برای مدیریت اقتصاد بیمار کشور و اصلاحات جدی در کشور موفق باشد دست آوردی نخواهد داشت.

افغانستان در سالهای اخیر در جلب حمایت های جهانی از این کشور نسبتا موفق بوده است این کشور در جلب توافق نظر قدرت های بزرگ توانسته است پیمانهایی را با کشورهایی چون آمریکا، فرانسه، آلمان، بریتانیا، ایتالیا به امضاء برساند و حمایت این کشورها را حداقل تا یک دهه دیگر حفظ کند. در همین راستا امضاء توافقنامه های همکاری بلند مدت با هند و چین و همچنین قول همکاری روسیه را نیز می توان در نظر گرفت. اما این به این معنا نیست که دولت افغانستان در سیاست های داخلی خود نیز موفق بوده است بلکه در داخل کشور هموارن نظام کنونی به ناکارآمدی، بی کفایتی و فساد متهم شده است.

به همین دلیل اکنون با توجه به دشواری فراوان برنامه اصلاحات در افغانستان همگان منتظر اند تا دولت این کشور می تواند معجزه کند؟ بطور مثال رییس‌جمهور این اصلاحات را از کجا آغاز خواهد کرد؛ ارگ، وزارت خانه ها، دستگاه قضا، دادستانی کل، ارتش و پلیس، مدیریت ترافیک، مقامات ولایت، اکادمی علوم، کابل‌بانک، اداره‌امور و…؟ چون فساد و ناتوانی مدیریتی در همه عرصه های فرهنگی، اقتصادی، و سیاسی نظامی کشور ریشه دوانده است بنا بر این اگر چه افغانستان در برخی عرصه ها گام های موفقی را هم برداشته است اما ادامه راه بسیار دشوار تر از گذشته است.

از جانبی هم باید گفت اصلاحات یک شبه در کشور بوجود نخواهد آمد این مسیر دشوار باید قبل از قبل با طرح و برنامه های بلند مدت پی ریزی گردد و متخصصان حوزه های مختلف در طرح و اجرای آن به حکومت و دولت کمک کند.باید با مدیریت عالی و بصورت بنیادی و عمیق، در این عرصه ها اقدام صورت بگیرد. از این رو اگر حکومت مدعی این باشد که با برگذاری چند نشست برای مردم اصلاحات بنیادین را بوجود می آورد که تاثیر ملموس و عینی در زندگی شان داشته باشد این یک ادعای عوام فریبانه و پوپلیستی است.

از جانبی هم مردم افغانستان در ده سال گذشته بدلیل وجود رسانه های ازاد در این کشور هوشیار تر از گذشته شده اند و مردم با آنکه تنگنا ها و مشکلات را بخوبی درک می کنند ولی کم کاری ها و نا توانی های مدیریتی را نیز بخوبی درک می کنند. بنا براین تجربه مدیریت ناکار آمد یک دهه گذشته در آینده در صورتی که فضای ازاد وسالی برای رقابت های عادلانه و شفاف در کشور باشد و تیم های متخصص و نیرو مند و متعهد برای تصدی قدرت وجود داشته باشد تکرار نخواهد شد.

اما مهمترین مسئله در شرائط کنونی این است که با توجه به نشست اتی توکیو افغانستان تا چه اندازه توانایی جذب سرمایه ها و کمک های جهانی را در خود ایجاد کرده است و تا چه اندازه می تواند در جلب اعتماد آنان موفق باشد. فغانستان سالانه به ۷ میلیارد دالر پس از بیرون شدن نیروهای خارجی نیاز دارد. رییس بانک مرکزی می گوید که جامعه جهانی پس از سال۲۰۱۴ باید سالانه ۷ میلیارد دالر تا ده سال در اختیار افغاسنتان قرار دهد تا اقتصاد این کشور رشد کند. پیش از این افغانستان خواستار ۱/۴ میلیارد دالر کمک دیگر تنها به نیروی امنیتی افغانستان شده است.

قرار است این پیشنهاد ها در نشست توکیو که به تاریخ ۸ ماه آینده برگزار می شود از سوی حکومت افغانستان مطرح شود. بی تردید نیازمندی های افغانستان به مراتب بیشتر از آن چیزی است که وزارت خانه ها و نهاد های دولتی مطرح می نماید و این وزارت خانه ها با توجه به ظرفیت ها و امکانات موجود در خواست چنین کمک های را می کند وگرنه افغانستان با صد ها ملیارد دالر برای تقویه بنیه های اقتصادی اجتماعی اش نیاز مند است.

اما علاوه بر این نیاز مندی های که وجود دارد نحوه مصارف کمک ها در افغانستان همواره مایه نگرانی شهروندان این کشور و همینطور جامعه جهانی بوده است. البته این به این معنا نیست که در افغانستان فقط دستکاه های مربوط به دولت افغانستان فاسد اند یا بعضا متهم به ارتشا و فساد اند بلکه خود کمپنی های خارجی و حتی برخی از دونر های خارجی خود نیز متهم به ترویج فساد در کشور اند. طبق امارهای موجود ده ها میلیارد کمک برای افغانستان در اثر فساد از جانب کشورهای مختلف و سازمان های بین المللی هر گز به دست کسانی که نیازمند هستند نرسیده است.

طبق بررسی های که پارلمان اتحادیه اروپا در سالهای اخیر انجام داده است یک بخش بزرگ از کمکهای جهانی به افغانستان توسط موسسات کشورهای کمک دهنده دوباره همان کشورها برگشته، لادرک یا ضایع شده و یا هم به سرقت رفته است. این ها مسائلی است که نباید در یک دهه آینده باز هم تکرار شود و هیاتی که از جانب افغانستان در اجلاس توکیو شرکت می کنند باید توانایی این را داشته باشند که ضمن جلب کمکهای جدی و جلب اعتماد جهانی ازاین کشور مسیر های فاسد بین المللی کمک به افغانستان را نیز به کمک جامعه جهانی ببندد. در غیر این صورت با برگذاری ده ها نشست و کنفرانس نیز هیچ گونه تغییر ملموسی در زندگی مردم افغانستان رخ نخواهد داد و افغانستان گامی به سمت توسعه و ثبات برنخواهد داشت.